شعریت در رمان خانۀ ادریسی‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکتری ادبیات غنایی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

10.22075/jlrs.2024.33336.2436

چکیده

رمان خانۀ ادریسی­ها اثر غزاله علیزاده ازجمله رمان­هایی است که در آن توصیف نقش برجسته­ای ایفا کرده و همین توصیفات منجر به ایجاد عوامل شعریت در متن داستان شده­ است. ازجملۀ این عوامل می­توان به تصویر، تداعی، ایجاز و موسیقی، عاطفۀ غلبه یافته و هنجارگریزی نحوی اشاره کرد. در این پژوهش، نگارندگان با روشی توصیفی‌تحلیلی عناصر شعریت را در رمان خانۀ ادریسی­ها مورد بررسی و تحلیل قرار می­دهند. در این رمان، از میان مؤلفه­های شعریت بیشترین عنصر را تصویر به خود اختصاص داده و نویسنده از میان تصاویر بیشتر از همه از تشبیه استفاده کرده است. گاهی این تشبیهات مستقیم و گاه غیرمستقیم هستند. علیزاده با به کار گرفتن این عوامل به تعویق در روایت یا مکث در سیر حرکت روایت دست می­­زند. این عامل از یک­سو منجر به طولانی­تر شدن جنبۀ فرعی داستان و از سویی دیگر منجر به ایجاد سکوت معنادار و نوعی فرصت به خواننده برای کسب التذاذ ادبی می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Poeticity in The House of the Edrisis

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Modarresi 1
  • Hadi Titeh 2
1 Professor of Persian Language and Literature, Urmia University, Urmia, Iran: (Corresponding Author)
2 Phd. Student of Persian Language and Literature, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]

The House of the Edrisis (Khāne Edrisi-hā) is a novel by Ghazāleh Alizādeh in which vivid descriptions play a prominent role, leading to the creation of poetic elements within the text. Among these elements are imagery, evocation, brevity, musicality, overriding emotions, and stylistic deviance. This study examine the elements of poeticity in The House of the Edrisis using a descriptive-analytical approach. In the novel, imagery is the most prominent poetic element, and the author extensively employs similes and metaphors within the imagery. Alizādeh employs these elements to create suspense in the narrative or pauses in the flow of the story. This delay in the minor aspect of the story creates thought-provoking silence and provides the reader with an opportunity to savor the literary experience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The House of the Edrisis
  • evocation
  • Image
  • brevity
  • poeticity
- اصغری بایقوت، یوسف؛ دهرامی، مهدی (1403). «کم‌گوی و گزیده‌گوی چون دُرّ (شگردهای فشرده‌سازی معنا در مخزن‌الاسرار نظامی)». دانشگاه سمنان: مطالعات زبانی و بلاغی. 15(35). 216-185.
- امامی، نصرالله (1382). ساخت­گرایی و نقد ساختاری. اهواز: رسش.
- جعفری قریه علی، حمید (1401). «کارکرد تقابل­های واژگانی در اعتبارسنجی بیت­های ماندگار». مطالعات زبانی و بلاغی. س 13. ش 27. 124-91.
- حسن دوست، محمد (1393). فرهنگ ریشه­شناختی زبان فارسی. ج5. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1401). صورخیال در شعر فارسی. چاپ بیست و سوم. تهران: نشر آگه.
- شمیسا، سیروس (1393). بیان. چاپ سوم. تهران: نشر میترا.
- گلی، احمد (1387). معانی و بیان. تبریز: آیدین.
- عباسی سرداری، سوده؛ کاردگر یحیی (1402). «بررسی ویژگی‌های غنایی در افسانۀ نیما یوشیج». پژوهشنامۀ ادب غنایی. ش 40. 152-135.
- علیزاده، غزاله (1380). خانۀ ادریسی­ها. چاپ سوم. تهران: نشر توس.
- فتوحی رودمعجنی، محمود (1398). بلاغت تصویر. چاپ ششم. تهران: سخن.
- قاسمی پور، قدرت (1386). درآمدی بر فرمالیسم در ادبیات. اهواز: رسش.
- محمدنژاد، وحید (1399). «تحلیل شکل‌گیریِ سازه‌های نشانه‌ایی و نمادین در داستان خانۀ اِدریسی‌ها نوشته غزاله علیزاده براساس آراءِ نشانه‌کاوی ژولیا کریستوا». جستارهای زبانی. 3. 281-255.
- مدرسی، فاطمه؛ طیطه، هادی (1401). «نقدی بر بلاغت تصویر محمود فتوحی». فنون ادبی. 2. 100- 93.
- میرصادقی، جمال (۱۳۹۴). عناصر داستان. تهران: سخن.
- ناطق­پور، زینت؛ موذنی، علی محمد و مالمیر، تیمور (1401). «بررسی و تطبیق روایتگری در آثار غزاله علیزاده، با تکیه بر رمان‌های خانه ادریسی‌ها و شب‌های تهران». جستارنامه ادبیات تطبیقی. 6(19). 234- 202.
- همایی، جلال­الدین (1367). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما.