تحلیل اشعار عزالدین میهوبی و احمد شاملو بر پایه نظریه نشانه‌شناسی اجتماعی پی‌یرگیرو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران (نویسنده مسئول)

2 استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

10.22075/jlrs.2024.32702.2390

چکیده

نظریه نشانه‌شناسی اجتماعی گیرو، بخشی از نظریه نشانه‌شناسی اوست که طی آن، نشانه‌ها را به سه دسته منطقی، زیبایی‌شناسانه و اجتماعی تقسیم کرده است. در این رویکرد، نشانه‌ نزد انسان‌ها اساساً پدیده‌ای اجتماعی است و نقش‌ها، بافت‌ها و تأثیراتی اجتماعی دارد. این نشانه‌ها به معانی اجتماعی موجود در متون و جوامع انسانی می‌پردازند. برای نشانه‌شناس اجتماعی، متن زمینه ظهور معنای تولیدشده به‌وسیله نیروهای اجتماعی است. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- تطبیقی و نیز با تکیه بر مکتب آمریکایی انجام شده، نشانه‌شناسی اجتماعی را در اشعار میهوبی و شاملو مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که نشانه‌شناسی اجتماعی در اشعار هر دو شاعر در قالب رمزگان‌های هویت، لحن کلام و توهین، مناسک و آیین، مد و بازی تجلی یافته­اند. هرکدام از این رمزگان‌ها در قالب مضامین و موضوعات مشترک هنگام ورود به فضای تجربه شعری دو شاعر به نماد تبدیل شده‌اند و هویت یک مجموعه خاص را ساخته‌اند. این موارد از وجوه تشابه در اشعار این دو شاعر است که در پرتو رمزگان‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است و به کمک هرکدام از رمزگان­ها می­توان به لایه­های پنهانی معنا و مفاهیم شعری آنان دست یافت؛ اما نوع احساسات شعری (شخصی و اجتماعی) و تفاوت فرهنگی و مذهبی از وجوه اختلافی اشعار این دو شاعر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Poetry of Azzedine Mihoubi and Ahmad Shāmlū Based on Pierre Guiraud’s Theory of Social Semiotic

نویسندگان [English]

  • Atefeh Rahmani 1
  • Mahin Hajizadeh 2
  • Abdolahad Gheibi 2
1 Ph.D student of Arab Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Iran: (Corresponding Author)
2 professor of Arab Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Iran.
چکیده [English]

Pierre Guiraud’s theory of social semiotics is part of his study on semiotics in which he categorizes signs into logical, aesthetic, and social. In this approach, signs are deemed by humans to be social phenomena with functions, contexts and impacts. Signs are concerned with the social meaning that is present in texts and human societies. For a social semiologist, text is the background against which the meaning produced by social forces emerges. Using the comparative-analytic method based on the American School, this study has applied social semiotics to Azzedine Mihoubi and Ahmad Shāmlū’s poetry. The research results show that social semiotics in both poets’ works is manifested as codes of identity, tone, expletives, rituals and ceremonies, fashion and game. These codes have turned, in the form of shared themes and topics, into symbols as they enter the space of poetic experience and constitute a particular collection. Such collections, examined in the light of social codes, are among the similarities between the works of the two poets. By using each code, the concealed layers and poetic concepts can be grasped. However, the type of poetic (personal and social) feelings and cultural and religious differences are among the dissimilarities between the two poets’ work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social semiotic
  • Pierre Guiraud
  • Azzedine Mihoubi
  • Ahmad Shāmlū
- قرآن.                         
- اسکولز، رابرت (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمة فرزانه طاهری، تهران: آگه.
- ایگلتون، تری (1380). پیش درآمدی بر نظریه ادبی. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.
- حلبی، علی‌اصغر (1364). مقدمه­ای بر طنز و شوخ‌طبعی در ایران. تهران: پیک.
- شاملو، احمد (1392). مجموعه آثار، دفتر یکم: شعرها. تهران: نگاه.
- شعبانی، رضا (1377). مبانی تاریخ اجتماعی ایران. تهران: قومس.
- شکسپیر، ویلیام (1392). مجموعه آثار نمایش ویلیام شکسپیر. چ13. تهران: سروش.
- طایفی، شیرزاد؛ مدنی رزاقی، مرضیه (1401). «خوانش انتقادی رمان «نام تمام مردگان یحیاست» با رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی پی‌یر گیرو». دانشگاه سمنان: مجله مطالعات زبانی و بلاغی. 13(30). 167-194.
-کوئن، بروس (1379). درآمدی بر جامعه‌شناسی. ترجمة محسن ثلاثی. تهران: توتیا.
- گیرو، پی­یر (1399). نشانه‌شناسی. ترجمة‌ محمد نبوی. تهران: آگاه.
- میهوبی، عزالدین (2008). أسفار الملائکة. الجزائر: منشورات البیت.                                              
- میهوبی، عزالدین (1985). أوراس. الجزائر: منشورات الأصالة.
-­ میهوبی، عزالدین (2008) دیوان اللعنة والغفران. الجزائر: منشورات الأصالة.
-­ میهوبی، عزالدین (2003) قرابین لمیلاد الفجر. الجزائر: مؤسسة الأصالة.
-­ میهوبی، عزالدین (1395). اوراس. ترجمة مصطفی امیدی. تهران: فصل پنجم.
- میهوبی، عزالدین (بی‌تا). عولمة الحب. عولمة النار. الجزائر: مؤسسة الأصالة.
- میهوبی، عزالدین (1997). اللعنة والغفران. ط 3. الجزائر: مؤسسة أصالة.
- نورالدینی اقدم، یحیی؛ محمدی بدر، نرگس؛ غیبی، سید غلامرضا (1399). «تحلیل مفهوم بلاغی و زبان‌شناختی دو نشانه زبانی «محتسب» و «دنیا» در غزلی از حافظ بر مبنای رویکرد نشانه‌شناسی اومبرتو اکو». دانشگاه سمنان: مجله مطالعات زبانی و بلاغی. 11(21). 444-415.
-یاحقی، محمدجعفر (1375). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی. چ2. تهران : سروش.