تحلیل بوطیقای تصویر در گفتمان رمانتیک نیما یوشیج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ایلام

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام (نویسنده مسئول)

3 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام

چکیده

اگرچه رمانتیسم یک مکتب ادبی است، از آن رو که سبب ایجاد شیوۀ خاصّی از نگاه و ایجاد جهان ویژه‌ای در دایرۀ فکری انسان است، می‌تواند به‌عنوان یک گفتمان ادبی نیز مطرح شود. نیما یوشیج از نخستین گروندگان به چنین گفتمانی در شعر معاصر فارسی است. او پایبندی خود را به چنین نگاهی در برخی از اشعارش به‌خوبی نشان داده و تصاویری در آن‌ها پدید آورده است که همراه و همسو با تفکّر غالب بر فضای فکری شعر است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد نیما با شناخت دقیقی که از مکاتب ادبی غرب داشته، به‌صورت خودآگاه به سرودن اشعاری پرداخته است که ویژگی‌های رمانتیسم را به‌روشنی می‌توان در آن‌ها یافت. همچنین تصاویر این اشعار، تصاویری با خصلت‌های طبیعت‌گرایانه، نوستالژیک، فردیت‌محور، متمرکز بر فضای ذهنی و خردستیز هستند که هارمونی و هماهنگی خود را با گفتمان مسلّط بر شعر اعلام می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Imagery Poetics in Analysis of Nima Yoshij’s Romantic Discourse

نویسندگان [English]

  • Sara Hosseini 1
  • Rahman Zabihi 2
  • Alireza Shohani 3
1 Phd student of ilam University
2 Associate Professor of Persian Language and Literature Ilam University, Ilam, Iran.
3 Associate Professor of Persian Language and Literature Ilam University, Ilam, Iran.
چکیده [English]

Although romanticism is a literary school, it can also be considered as a literary discourse since it creates a particular perspective and a special world in the sphere of human thought. Nima Yoshij is one of the first proponents of such a discourse in contemporary Persian poetry. He has showcased his commitment to such a view in some of his poems and has created images in them that are in line with the dominant thought in the intellectual space of the poem. The results of this study show that Nima, with his accurate knowledge of Western literary schools, has consciously composed poems in which the characteristics of Romanticism can be easily found. Also, the images in these poems are naturalistic, nostalgic, individualistic, imaginative, and anti-rationalist, which declare their harmony and cadence with the dominant discourse of the poem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Romanticism
  • discourse
  • Nima Yoshij
  • naturalistic
  • nostalgic

مراجع

-­ آقاجانی، شمس (1399)، درس‌های ادبی، چ 1، تهران: مانیا هنر.
- ایگلتون، تری (1397)، چگونه شعر بخوانیم؟، ترجمۀ پیمان چهرازی، چ 2، تهران:آگه.
- براهنی، رضا (1344)، طلا در مس (در شعر و شاعری)، چ 1، تهران: چاپخانۀ چهر.
- بهرام پور‌عمران، احمدرضا (1397)، در تمام طول شب (بررسی آرای نیما یوشیج)، چ 2، تهران: مروارید.
- ثروت، منصور (1385)، آشنایی با مکتب‌های ادبی، چ 1، تهران: سخن.
- جورکش، شاپور (1390)، بوطیقای شعر نو، نگاهی دیگر به نظریه و شعر نیما یوشیج، چ 3، تهران: ققنوس.
- جعفری جزی، مسعود (1378)، سیر رمانتیسم در اروپا، چ 1، تهران: مرکز.
- حسین پور جافی، علی (1390)، جریان‌های شعری معاصر فارسی از کودتا (1332) تا انقلاب (1357)، چ 1، تهران: امیرکبیر.
- حسینی، سارا؛ ذبیحی، رحمان؛ شوهانی، علیرضا (1400)، بررسی و تحلیل وجه تصویری شعر «ققنوس» از نیما یوشیج، پژوهش‌نامۀ نقد ادبی و بلاغت، دورۀ 10، شمارۀ 2، صص 75-102.
- حقوقی، محمّد (1394)، شعر نو از آغاز تا امروز (جلد اول)، چ 3، تهران: ثالث.
- حقوقی، محمّد (1397)، شعر زمان ما (نیما یوشیج)، چ 11، تهران: نگاه.
- حمیدیان، سعید (1381)، داستان دگردیسی (روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج)، چ 1، تهران: نیلوفر.
- زرقانی، مهدی (1394)، چشم‌انداز شعر معاصر ایران، چ 5، تهران: ثالث.
- ذبیح‌نیا عمران، آسیه (1391)، تأثیر و نفوذ رمانتیک هوگو، موسه و لامارتین بر افسانۀ نیما، پژوهش‌نامۀ ادب غنایی، سال 10، شمارۀ 19، صص 55-76.
- سید‌حسینی، رضا (1387)، مکتب‌های ادبی، ج 2، چ 15، تهران: نگاه.
- شفیعی‌کدکنی، محمّد‌رضا (1375)، صور ‌خیال در شعر فارسی، چ 6، تهران: آگه.
- شفیعی‌کدکنی، محمّد‌رضا (1394)، با چراغ و آینه (در جست‌وجوی ریشه‌های تحوّل شعر معاصر ایران)، چ 5، تهران: سخن.
- شمس لنگرودی، محمّد (1377)، تاریخ تحلیلی شعر نو، ج 1، چ 2، تهران: مرکز.
- عالی عباس‌آباد، یوسف (1390)، جریان‌شناسی شعر معاصر، چ 1، تهران: سخن.
- فتوحی، محمود (1385)، بلاغت تصویر، چ 1، تهران: سخن.
-فتوحی، محمود و مریم علی‌نژاد (1386)، نوآوری نیما در فرم درونی شعر فارسی، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، دورة 5، شمارة 18، صص 103-116.
- کریمی، فرزاد (1391)، روایتی تازه بر لوح کهن، چ 1، تهران: قطره.
- کیانی‌ بارفروشی، هاله و غلامرضا پیروز (1399)، تحلیل انتقادی کاربست مکتب رمانتیسم در جریان‌شناسی شعر معاصر ایران، فصلنامۀ نقد ادبی، سال 13، شمارۀ 49، صص 169-203.
-محمّدپور، محمّدامین و علی‌اصغر باباصفری (1394)، بررسی ویژگی‌های محتوایی رمانتیسم در شعر هوشنگ ابتهاج، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، دورۀ 6، شمارة 11، صص 121-142.
- مختاری، محمّد (1372)، انسان در شعر معاصر، تهران: توس.
- یوشیج، نیما (1393)، نامه‌ها، تهران: نگاه.
- یوشیج، نیما (1397)، مجموعه کامل اشعار، تهران: نگاه.
مطالعات زبانی و بلاغی
دوره 13، شماره 29
آبان 1401
صفحه 101-132

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار