بازتاب خشونت کلامی در شعر فرخی یزدی: تحلیلی بر اساس رویکرد مالکین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان ‌و ادبیات ‌فارسی دانشگاه سمنان

2 استادیار زبان‌شناسی همگانی دانشگاه سمنان (نویسنده مسئول)

3 استادیار زبان ‌و ادبیات‌ فارسی دانشگاه سمنان

4 دانشیار زبان ‌و ادبیات ‌فارسی دانشگاه سمنان

چکیده

در ادوار ادب فارسی، شعر دورۀ مشروطه، بیش از هر دوره‌ای با مضامین سیاسی آمیخته است و این مضامین می‌تواند بستر مناسبی برای بروز هر نوع خشونت، ازجمله خشونت زبانی باشد. فرّخی یزدی، یکی از شاعران مطرح این دوره است که برای بررسی خشونت زبانی، نمونۀ مناسبی است. از میان اندیشمندانی که به مسئلۀ چگونگی بروز خشونت در زبان پرداخته‌اند، مالکین است. او برای نشان‌ دادن چگونگی بروز خشونت در زبان، شش الگومعرفی می‌کند که زبان طبق این الگوها بستری برای گوینده فراهم می‌سازد تا به اعمال خشونت بپردازد. در این مقاله، به چگونگی بروز خشونت در ده شعر فرّخی یزدی، طبق رویکرد گفتمانی مالکین پرداخته‌ایم. ملاک انتخاب این اشعار این بوده که فرّخی در آن‌ها، بیش از دیگر اشعار خود، از واژگان خشونت‌آمیز و لحن خشونت‌بار استفاده کرده است. مطابق نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش، فرّخی یزدی از الگوی زبانی شمارۀ 2 بیش از الگوهای دیگر برای اعمال خشونت بهره برده است. مطابق این الگو، زبان می‌تواند سلاح مستبدّانه‌ای برای تسلّط و ویرانی باشد. استفادۀ فراوان فرّخی از کلمات خشونت‌بار موجب شده است بسامد استفاده از الگوی شمارۀ 2 بیش از الگوهای دیگر باشد. فرّخی از الگوی شمارۀ 5 کمتر از بقیۀ الگوها استفاده کرده است. مطابق الگوی شمارۀ 5 زبان می‌تواند قدرت را دربر گرفته، کنترل کند. این الگو که به بررسی بازتاب ایدئولوژی در زبان می‌پردازد، در اشعار منتخب، کمتر استفاده شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflection of Verbal Violence in Farrokhi Yazdi's Poems: An Analysis Based on Malkin’s Approach

نویسندگان [English]

  • Arefeh Taherian 1
  • Hossein Razavian 2
  • Ali Mohammad Shahsani 3
  • Esmat Esmaeili 4
1 Persian Department,, Semnan,, Iran
2 Semnan University
3 Persian Department, Semnan, Iran
4 Persian Department, Semnan,, Iran
چکیده [English]

In the period of Persian literature, the poetry of the constitutional period is more than ever mixed with political themes, and political themes can be a proper basis for any kind of violence, including verbal violence. Farrokhi Yazdi is one of the prominent poets of this period who is a good example for studying verbal violence. Malkin (2004) is one of the scholars who have addressed the issue of violence in language. He introduces six patterns to illustrate how violence in language occurs, in which language provides a framework for the speaker to apply violence according to these patterns. In this article, we discuss how violence is manifested in 10 poems by Farrokhi Yazdi according to the discourse approach of Malkin (2004). Our criterion for choosing these poems was that Farrokhi used violent words and a violent tone more than any other in his poems. According to the results of this study, Farrokhi Yazdi has used the second pattern more than any other pattern of violence. According to this pattern, language can be a tyrannical weapon of domination and destruction. Frequent use of violent words by Farrokhi has made the second pattern more frequent than other templates. Farrokhi has used pattern number 5 less than the rest of the patterns. According to the fifth pattern, language can embrace and control power. This pattern, which examines the reflection of ideology in language, has been used less frequently in selected poems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Linguistic Violence
  • Constitutional Poetry
  • Malkin
  • Farrokhi Yazdi
-   آبراهامیان، یرواند (1392)،  ایران بین دو انقلاب (از مشروطه تا انقلاب اسلامی)،ترجمۀ کاظم فیروزمند، حسین شمس‌آوری و محسن مدیرشانه‌چی، چ 17، تهران: نشر مرکز.
-   آجودانی، ماشاءالله (1393)، یا مرگ یا تجدّد (دفتری در شعر و ادب مشروطه)، چ 5، تهران: نشر اختران.
-   ابوالحسنی‌چیمه، زهرا و بهروز محمودی ‌بختیاری (1396)، سکوت: ابزاری کلامی جنسیتی در تحمیل خشونت، مجموعه مقالات نخستین همایش ملّی ادب کلامی و اجتماع، تهران: نویسه پارسی.
-   ادیبی سده، مهدی (1391)، جامعه‌شناسی جنگ و نیروهای نظامی، چ 11، تهران: سمت.
-   اصیل، حجت‌الله (1390)، مفاهیم سیاسی و اجتماعی در شعر مشروطه، چ 1، تهران: کویر.
-   پایور، جعفر (1379)، خشونت در ادب کهن، پژوهش‌نامۀ ادبیات کودک و نوجوان، شمارۀ 22، صص 3-11.
-   دهخدا، علی‌اکبر (1377)،  لغتنامۀ دهخدا، زیر نظر محمّد معین و سید جعفر شهیدی، جلد هفتم، چ 2، تهران: روزنه.
-   راسخ مهند، محمد و همکاران (1397)، خشونت گفتاری در مطبوعات؛ مطالعة موردی روزنامه‌های فارسی،  فصلنامة‌ مطالعات زبانی و بلاغی،شمارة 18، صص 135-164.
-   ریموند پوپر، کارل (1388)، ناکجاآباد و خشونت، ترجمۀ خسرو ناقد و رحمان افشاری، چ 1، تهران: جهان‌ کتاب.
-   سپانلو، محمّدعلی (1380)، چهار شاعر آزادی، تهران: نگاه.
-   شهبازی‌ مقدّم ناهید و سارا وظیفه‌شناس (1395)، ساختاربنیادیخشونتدرزبانوتأثیر آن بر خشونت و تجاوز علیه زنان، مجلة پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شمارۀ اول، صص 45-67.
-   عبداللهی‌نژاد، علی‌رضا و نوشین مجلسی (1397)، خشونت کلامی در فضای مجازی، فصلنامة مطالعات رسانه‌های نوین، سال چهارم، شمارة 13، صص 1-62.
-   فراپا، هلن (1390)، خشونت در اندیشۀ فلسفی، ترجمۀ عباس باقری، چ 1، تهران: فرزان روز.
-   فرّخی یزدی، محمّد (1379)، دیوان فرّخی یزدی، به کوشش حسین مکّی، تهران: امیرکبیر.
-   گاستون بوتول (1368)، جامعه‌شناسی جنگ، ترجمة هوشنگ فرخجسته، چ 1، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
-   محمّدی، علی (1384)، بررسی‌ جنبه‌هایی از خشونت در شعر حافظ،  سالنامۀ حافظ‌پژوهی، دفتر هشتم، صص 230-243.
-   ولف‌گنگ، ماروین (1357)، آزادی و خشونت، ترجمة علی‌اکبر سیف، مجلة نگین، شمارة 160، صص 17-19.
-   یاقوتی، منصور (1380)، دیو مظهر خشونت در ادب کهن، پژوهش‌نامۀ ادبیات کودک و نوجوان، شمارۀ 27، صص 34-37.
-   Brown, P. & S. Levinson (1987), Politeness: Some Universals of Language Usage, Cambridge: Cambridge University Press.
-   Culpeper, J. (1996), Towards an anatomy of impoliteness, Journal of Pragmatics, 25, pp. 349-367.
-   Culpeper, J. (2005), Impoliteness and entertainment in the television quiz show: The weakest link, Journal of Politeness Research: Language. Behavior, Culture 1, pp. 35-72.
-   Malkin, J. R. (2004), Verbal Violence in Contemporary Drama, Cambridge: Cambridge University Press.