آموزش زبان فارسی به‌ غیرایرانیان: نگرش مدرّسان درباره به‌کارگیری متون ادبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)(نویسندة مسئول)

2 کارشناس ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی ‌زبانان، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

چکیده

همان­گونه که نگرش‌های درونی ما بر رفتارمان اثر می‌گذارد، نگرش‌های آموزشی ما نیز بر رفتارهای کلاسی‌مان، از جمله انتخاب محتوای آموزشی درسی تأثیرگذار است. یکی از موضوعات مطرح در آموزش‌کاوی‌ زبان فارسی، بهره‌گیری از متون ادبی در کلاس‌های فارسی‌آموزان غیرایرانی است. این پژوهش به بررسی نگرش مدرّسان دربارة به‌کارگیری متون ادبی در آموزش زبان فارسی به ‌غیرفارسی‌زبانان می‌پردازد. برای این کار، از پرسش‌نامه‌ای حاوی 45 پرسش استفاده شد. شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی 26 نفر از مدرّسان مرکز آموزش زبان فارسی به ‌غیرفارسی‌زبانان بودند. نتایج به‌دست‌آمده از اطلاعات پرسش‌نامه‌‌ها حاکی از آن بود که در مجموع، از نظر مدرّسان، استفاده از متون ادبی در آموزش زبان فارسی به ‌غیرفارسی‌زبانان دارای نقش مثبت و معنی‌دار است. از یافته‌ها چنین برمی‌آید که واژه‌ها و نمادهای به‌کاررفته در متون ادبی برای فارسی‌آموزان دشوار است. برای یادگیری مهارت‌های زبانی، از جمله گفتاری، نوشتاری و شنیداری ناکارآمد هستند؛ امّا مهارت خوانش و گنجینة واژگانی را بهبود می‌بخشند. از دیدگاه مدرّسان، محیط‌های فرهنگی و اجتماعی در متون ادبی برای فارسی‌آموزان ناآشنا و شناسایی نمادهای فرهنگی به‌کار‌رفته در متون ادبی فارسی دشوار است؛ امّا به شناخت هنجارهای فرهنگی، آداب و رسوم کشور ما منجر می‌گردد. مدرّسان، داستان‌گویی را در اولویت برای استفاده در کلاس قرار می‌دهند. همچنین یافته‌های جانبی نشان می‌دهد جنس، سن، مدرک تحصیلی و سابقة تدریس مدرّسان، تأثیری بر نگرش آنان دربارة نقش متون ادبی درآموزش زبان فارسی ندارد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Teaching Persian to Non-Iranian Language Learners: Teachers' attitude towards the use of literary texts

نویسندگان [English]

  • Amirreza Vakilifard 1
  • Mohammad Taghi Rad 2
1 Associate professor - Department of Persian Language Didactics
2 Master of teaching Persian to speakers of other languages
چکیده [English]

Just as our inner attitudes influence our behavior, our educational attitudes affect our classroom behaviors, including the choice of curriculum content. One of the issues in the Persian language didactic is the use of literary texts in Persian language classes for non-Iranian learners. This study examines teachers' attitudes toward the use of literary texts in teaching Persian to speakers of other languages. A 45-item questionnaire was used for this purpose. The participants in the survey were 26 teachers of the Persian language. The results indicate that the use of literary texts has a positive and significant role in the teaching of the Persian language to speakers of other languages. Findings show that words and symbols used in literary texts are difficult for Persian language learners. Literary texts are dysfunctional to develop language skills such as speaking, writing, and listening. But it improves reading skills and vocabulary. From the teachers' perspective, cultural and social environments in literary texts are unfamiliar to Persian language learners, and it is difficult to identify the cultural references and symbols used in Persian literary texts, but they can lead to the understanding of Persian's cultural norms and customs. The teachers prioritize storytelling for classroom use. Likewise, the findings suggest that gender, age, educational background, and teaching history do not influence the teachers' attitudes about the role of literary texts in teaching the Persian language to speakers of other languages.


کلیدواژه‌ها [English]

  • Teachers' attitudes
  • literary texts
  • Persian language teaching
  • Persian language learners
- آذربایجانی و همکاران (1387)، روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، تهران:‌ سمت.
- انوشیروانی، علی‌رضا (1393)، آموزش ادبیات انگلیسی یا ادبیات جهان به‌ انگلیسی در دانشگاه‌های ایران، پژوهش ادبیات معاصر جهان، سال 1، شمارة 1، صص 25-43.
- حریری، ناصر (1365)، هنر و ادبیات امروز، گفت‌و‌شنودی با احمد شاملو و رضا براهنی، بابل:‌ کتاب‌سرای بابل.
- حقّی، معصومه و سپیده عبدالکریمی (1395)، بررسی میزان بهره‌گیری متون ادبی در درس‌نامه‌های آموزش زبان فارسی به‌ غیر فارسی‌زبانان، مجموعه مقالات اولین همایش واکاوی منابع آموزش زبان فارسی به ‌غیر فارسی‌زبانان، تهران: نشر خاموش، صص 470-500.
- دورنیه، زولتان (1396)، نقش انگیزه در یادگیری زبان خارجی و زبان دوم، ‌از کتاب راهبردهای آموزش زبان دوم، ترجمة سید عبّاس ناجی، تهران: نشر خاموش.  
- سارتر، ژان ‌پل (1352)، ادبیات چیست؟، ترجمة ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، تهران: زمان.
- عبدالهی، اکبر و آسیه خواجه‌علی (1396)، معلّم زبان و شرایط متفاوت زبان‌آموزان، رشد آموزش زبان‌های خارجی، شمارة 123، صص 3-7 .
- کریمی، یوسف (1390)، روان‌شناسی اجتماعی، چ 26، تهران:‌ نشر ارسباران.
لارسن فریمن، دایان و اندرسون، مارتی (1390)، اصول و فنون آموزش زبان، ترجمة منصور فهیم و مستانه حقّانی، تهران: انتشارات رهنما.
- لازار، گیلیان (1380)، ادبیات و آموزش آن، ترجمة محمّد غضنفری، چ 1، تهران: دانشگاه تربیت معلّم سبزوار و سمت.
- محمّدابراهیمی، زینب و شبنم مجیدی (1398)، بازشناسی فعل‌های دستوری در زبان فارسی و آموزش آن‌ها به غیرفارسی‌زبانان، دوفصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، دوره 10، شماره 19، صص 292-322.
- میرزایی حصاریان، محمّدباقر (1387). از ادبیات فارسی به آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، مجموعه مقالات ششمین مجمع بین‌المللی استادان زبان و ادبیات فارسی، به‌کوشش عباس‌علی وفایی، تهران: میراث‌بان، صص 932-943.
- ولک، رنه و اوستین وارن (1373)، نظریة ادبیات، ترجمة ضیاء موحّد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی.
- وکیلی‌فرد، امیر‌رضا (1378)، کدام زبان فارسی را به‌ غیرفارسی‌زبانان آموزش دهیم؟، نامة پارسی، شمارة 14، صص 212- 219.
- وکیلی‌فرد، امیر‌رضا (1394)، سبک‌های غالب یادگیری ادراکی زبان‌آموزان فارسی درکشورهای غیر‌فارسی‌زبان، زبان شناخت، سال 6، شمارة 2، صص 167-189.
- وکیلی‌فرد، امیر‌رضا و زهرا سادات حسینی (1396). درک متون کهن روایی با راهبرد نگاشت داستانی با تکیه بر‌کلیله و دمنه، کهن‌نامة پارسی، سال 8، شمارة 3، صص 21-41.
- مایرز، دیوید (1393)، روان‌شناسی اجتماعی، ج 1، ترجمة حمید شمسی‌پور و شقایق زهرایی، تهران: کتاب ارجمند.
- Bobkina, J. & Dominguez, E. (2014), The Use of Literature and Literary Texts in the EFL Classroom; Between Consensus and Controversy. International Journal of Applied Linguistics & English Literature, 3, PP. 248-260.
 - Choudhary, S. (2016), A literary approach to teaching English language in a multicultural classroom. Higher Learning Research Communications, 6 (4), PP. 1-6.
- David, M. (2013), Social Psychology. (11th ed). New York: The McGraw-Hill Companies, Inc.
- Eagly, A. H., & Chaiken, S. (2005), Attitude research in the 21st century: The current state of knowledge. In D. Albarracin, B. T. Johnson, & M. P. Zanna (Eds.), The handbook of attitudes (743-768). Mahwah, NJ: Erlbaum.
- Eela, L. (2016), Teacher Attitudes and Use of Stories and Storytelling in Finnish Foreign LanguageEducation, Unpublished Bachlors' Thesis, Finland: University of yvaskyla.
- Emodi, L. (2015), Attitude of Teachers to the use of Literature in Teaching the English Language skills in the Nigerian Classroom: A Study of Ihila Local Government Area of Anambra State, Journal of Language and Literary Studies, 1 (2), PP. 404-420.
- Fauziah, F. (2016), The Approaches to Teaching Literature for EFL Young Learners, Journal of English Language Teaching and linguistics, 1(2), PP. 45-158.
- Healy, S. (2004), Literature in the EFL Classroom, from theory to practice, AHSUSK HS, (42), PP. 178-191.
- Hişmanoglu, M. (2005, Teaching English Through Literature, Journal of Language and Linguistic Studies, 1, PP. 53-66.
-Karuna, B. (2016), Literature as an Effective Tool for Teaching ESL, Veda's Jornal of English Language and Literature (Joell), 3(1), PP 17- 24.
- Muthusamy, Ch., Salleh, S. M., Subrayan Michael, A., Arumugam, A. N. & Thayalan, X. (2017), Methods Use in Teaching and Leaning of Literature in the ESL Classroom and Adult Learners' Attitude, Journal of Applied Linguistics and Language Research, 4 (2), PP. 17-25.
- Stavik, M. O. (2015), Reading Literature in the EFL classroom. A qualitative Study of teachers' Views on the teaching of literature, Unpublished thesis. Norway: University of Bergen.
- Tasneem Wasti, A. (2016), The Role of Literary Texts in Pakistani EFL Classroom: Issues and Challenges, Unpublished thesis, UK: University of Essex.
- VK, P & Savaedi, S. Y. (2014), Teaching Poetry in Autonomous ELT Classes, 1919-1925, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 98, 1919-1925.