نگاهی به نوآوری‌های منوچهر نیستانی در عناصر شعری غزل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران (نویسندة مسئول)

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

چکیده

نیستانی (1315-1360ش) را می‌توان از پیشاهنگان جریان غزل نئوکلاسیک دانست. با این حال، جایگاه او در تغییر و تحوّلات غزل معاصر، چنان‌که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است. تلاش فراگیر نیستانی در مسیر رسیدن به فرم و شکل تازه‌ در غزل، نام او را به‌عنوان نخستین شاعر غزل‌سرا که در این وادی قدم نهاده، به ثبت رسانده است. او بود که نخستین بار، شکل نوشتاری غزل را دگرگون کرد و غزل را به شکل نیمایی نوشت. تلاش او در گسترش امکانات و ظرفیت‌های محتوایی غزل نیز چشمگیر است. او چندان به مضامین کلیشه‌ای غزل سنّتی و معیارهای زیبایی‌شناسانة تکرارای آن، گردن ننهاده و فردیت‌گرایی، واقع‌گرایی و تجربه‌گرایی را جایگزین ذهنی‌گرایی و کلّی‌گویی کرده است. همچنین تصاویر نو و مبتکرانه‌ای با تکیه بر نگاه فردی و شخصی و با الهام از عناصر و ویژگی‌های زمانۀ خود ساخته است. در ساحت زبان شاعرانه نیز با وارد کردن واژگان معاصر و محاوره‌ای به غزل، هژمونی زبان ادبی را شکسته و به زبان زمان سروده است. پژوهش حاضر تلاش دارد نوگرایی‌های نیستانی را در ابعاد مختلف فرم و شکل، تصویر و زبان شعر مورد کاوش قرار داده، با روشی تحلیلی-توصیفی، جایگاه این شاعر را در ابعاد نوگرایی در غزل آشکار سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review the Innovation of Manuchehr Neyestani in Poetic Elements of Ghazal

نویسندگان [English]

  • Nurya Yahu 1
  • Seif addin Abbarin 2
  • Barat Mohammadi 3
1 Phd student of persian language and literature, urmia branch, islamic azad university, urmia, iran
2 Assistant Professor of Persian Language and literature, Lslamic Azad University, Urmia branch, urmia,iran
3 Assistant Professor of Persian Language and literature, Lslamic Azad University, Urmia branch, urmia,iran
چکیده [English]

Manuchehr Neyestani can be considered as one of the pioneers of the Persian modern sonnet (Ghazal). Hussein Monzavi considered him one of the pioneers of the Persian modern ghazal and believed that his place in the changes and developments of contemporary Ghazal, remains unknown. Neyestani's all-encompassing endeavor to achieve a new form in Ghazal has made him one of the first Ghazal poets that have taken a step in this direction. His efforts to expand the content and capacities of the Ghazal are also remarkable, and he has not paid much attention to the thematic clichés of traditional Ghazal and their repeated aesthetic criteria and has replaced individualism, realism, and subjectivism. he has also created new and innovative images based on individual and personal perspectives and inspired by the elements and characteristics of its time and Environment. In the poetic language, he has broken the hegemony of literary language and He has introduced colloquial and spoken words and expressions in a ghazal. The present study tries to examine and study the neyestani's modernities in the mentioned fields and to reveal the position of this poet in the dimensions of modernity in Ghazal.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Manuchehr Neyestani
  • sonnet(Ghazal)
  • innovation
  • imagery
  • poetic language
-­ ابتهاج، هوشنگ (1378)، سیاه‌مشق، تهران: کارنامه.
- احسانی اصطهباناتی، محمّدامین و منیژه عبداللهی (1397)، تصویرسازی با عاطفة اندوه و حسرت در اشعار سیاوش کسرایی، فصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال 9، شمارة 17، صص 7-34.
- باباچاهی، علی (1382)، مؤلّفه‌ها و محورهای شعر منوچهر نیستانی، فصلنامۀ گوهران، شمارة 2، صص 48-55.
- برقعی، سید محمّدباقر (1373)، سخنوران نامی ایران، شش جلد، قم: نشر خرّم.
- بهمنی، محمّدعلی (1388)، من زنده‌ام هنوز و غزل فکر می‌کنم، چ 1، تهران: فصل پنجم.
-بهمنی، محمّدعلی(1377)،گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود، چ 2، تهران: دارینوش.
- حسن‌لی، کاووس (1385)، نوآوری در غزل، مجلّه شعر، شمارۀ 46 ، صص 27-34.
-  حسن‌لی، کاووس (1383)، گونه‌های نوآوری در شعر معاصر، تهران: ثالث.
- خاقانی، افضل‌الدین بدیل (1382)، دیوان، صحیح، مقدمه و تعلیقات ضیاء‌الدین سجادی، چ 7، تهران: زوّار.
- زرین‌کوب، عبدالحسین (1346)، شعر بی‌دروغ شعر بی‌نقاب، چ 1، تهران: علمی.
- شاملو، احمد (1384)، مجموعه آثار، دفتر یکم: شعرها، تهران: نگاه.
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1383)، ادوار شعر فارسی، تهران: سخن.
-شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1390)، با چراغ و آینه (در جست‌وجوی ریشه‌های تحوّل شعر معاصر ایران)، تهران: سخن.
- صالحی، سید علی (1382)، منوچهر نیستانی در «دیدار با خود» (وصیت‌نامة ادبی منوچهر نیستانی)، مجلّۀ گوهران، شمارۀ 2، صص 7-12.
- طباطبایی، سید مهدی (1393)، بن‌مایة‌ حباب و شبکة تصویرهای آن در غزلیات عبدالقادر بیدل دهلوی، فصلنامۀ متن‌پژوهی‌ ادبی، دورۀ 18، شمارۀ 62، صص 81-123.
- عظیمی، محمّد (1369)، از پنجره‌های زندگانی (برگزیدۀ غزل امروز ایران)، چ 1، تهران: آگاه
- عظیمی، میلاد و عاطفه طیه (1392)، پیرپرنیان اندیش (در صحبت سایه)، چ1، تهران: سخن.
- فروزانفر، بدیع‌الزمان (1369)، سخن و سخنوران، چ 4،تهران: خوارزمی.
- منزوی، حسین (1384)، دیدار در متن یک شعر (نگاهی به سی‌وشش شعر از شاعران معاصر)، مقدّمه و ویرایش مهدی خطیبی، تهران: آفرینش.
- منزوی، حسین (1395)، مجموعه اشعار، به کوشش محمّد فتحی، چ 4، تهران: آفرینش و نگاه.
- نادرپور، نادر (1393)، مجموعه اشعار، چ 3، تهران: نگاه.
- نیستانی، منوچهر (1393)، مجموعه اشعار، به اهتمام صالح سجّادی، چ 1، تهران: نگاه.
- نیما یوشیج (1386)، دربارة هنر شعر و شاعری، به کوشش سیروس طاهباز، تهران: نگاه.
- نیما یوشیج(1388)، مجموعة کامل اشعار، گردآوری سیروس طاهباز، تهران: نگاه.
- یاحقی، محمّدجعفر (1375)، چون سبوی تشنه، چ 2، تهران: جامی.
-http://xalvat.info/Nashr-eDigaran/1_50/44.Neyestani.pdf.