عنصر تضاد در اشعار نیایشی میخائیل لرمانتف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات روسی دانشگاه تهران (نویسنده مسئول)

2 استاد زبان و ادبیات روسی دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد زبان روسی از دانشگاه تهران

چکیده

اشعار میخائیل لرمانتف شاعر سدۀ نوزدهم روسیه، تا امروز در میان منتقدان و اهل ادب، از جایگاهی ارزنده برخوردار است. او در ادبیات روسی، به شاعر رمانتیک و عاصی محزون، معروف است. از ویژگی‌های برجستۀ شعری وی، تضاد و تقابل و ایجاد تردید عذاب‌دهنده در درک مفاهیم است. لرمانتف با اشعارش در خواننده، دوگانگی آزاردهنده‌ای را ایجاد می‌کند. در این مقاله به مضامین شورشی در اشعار شاعرو ویژگی‌های اشعار نیایشی او اشاره می‌شود.وی طی سال‌های 1829 تا 1839 چهار شعر با عنوان «نیایش» سروده است. از ویژگی بارز این اشعار این است که شاعر به شیوۀ منحصر به‌فرد خود (نیایش من) با خدا سخن می‌گوید. با بررسی اشعار نیایشی وی می‌بینیم که شاعر گاه حتّی با نیش زبان و طبع سرکش خود در مقابل پروردگار می‌ایستد (اشعار سال‌های 1829 و 1833). این تصور ایجاد می‌شود که قهرمان اثر از پروردگار گله‌مند است و به مقابله با او برخاسته یا هیچ تمایلی به چشم‌پوشی از عطش شعرسرایی و امیال عالمِ خاکی ندارد؛ ولی دو شعر سال‌های 1837 و 1839 با اشعار قبلی او از منظر سخن گفتن با خالق هستی متفاوت است. در این مقاله به مقایسۀ اشعار مرتبط با دعا و نیایش و چهار شعر لرمانتف با عنوان «نیایش» پرداخته می‌شود. با بررسی اشعار نیایشی لرمانتف به این نتیجه می‌رسیم که دو شعر اول (با عنوان نیایش) دارای ویژگی تردید و در تضاد با خالق است؛ امّا دو شعر بعدی (با عنوان نیایش)خضوع شاعر در مقابل پروردگار را نشان می‌دهند و بیانگر روح جست‌وجوگر، اعتقادات مذهبی و شکل واقعی عبادت یک فرد مذهبی است و روحیات عرفانی شاعر در آن‌ها تجلّی یافته است. بررسی این اشعار نشان می‌دهند که شاعر مردّد چگونه از طریق طبیعت به خودشناسی و سپس به خداشناسی می‌رسد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Contradiction in the Poems of Mikhail Lermontov

نویسندگان [English]

  • Marzieh Yahyapour 1
  • Janolah Karimi Motahhar 2
  • Masoumeh Mirzaie 3
1 Professor of Russian Language and Literature, Faculty of Foreign Languages and Literature, University of Tehran, Iran.
2 Tehran University
3 Tehran University
چکیده [English]

Poems by Mikhail Lermontov, poet of the Russia 19th century, still among the critics and litterateurs have a valuable place. In Russian literature, Lermontov is known as a despondent peccable and romantic poet. One of the prominent features of his poetry is a contradiction, contrast and distressing hesitation in understanding the concepts. Lermontov by his poems creates an annoying duality in the reader. In this article the exciting themes and prayers of the poet's poetry and their features is mentioned. During the years 1829 to 1839 he created four poems entitled "Molitva / Prayer". A distinctive feature of these poems is that the poet speaks to God in his own unique way ("My Prayer"). By examining his prayerful poems we find that the poet, sometimes stands up to the God, even with his bite and rebellious nature (Poems of 1829 and 1833). The impression is that the hero of the work is grumbling and confronting the God or has no desire to ignore the thirst for poetry and earthly desires. But the two poems of 1837 and 1839 differ from his earlier poems in the way of speaking to the Creator of being. In this article we compare poems related to prayer and Lermontov's four poems which are entitled Molitva. By examining Lermontov's poems of prayer, we come to the conclusion that the first two poems (entitled "Molitva") are in doubt and contradictory to the creator, but the next two poems (also called "Molitva") characterize the poet's poise before God. They represent and express the spirit of the seeker, the religious beliefs and the true form of worship of a religious person, and the mystical spirit of the poet is expressed in them. Examination of these poems illustrates how the hesitant poet reaches self-knowledge and then theology through nature.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mikhail Lermontov
  • Molitva (Prayer)
  • Contradiction
  • Nature
  • Theology
-‌ کتاب مقدس، ترجمۀ تفسیری (شامل عهد عتیق و جدید)، 1995.
- ملک ثابت، مهدی (1385)، نوعادبیمناجات‌هایمنظومفارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ، سال 57، شمارة 3، صص 131-142.
- یحیی‌پور، مرضیه و زینب صادقی سهل‌آباد (1396)، میخائیل لرمانتف و مشرق‌زمین، چ2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- یحیی‌پور، مرضیه، کریمی مطهر، جان‌الله، مالتسوا، تاتیانا و معصومه میرزایی (1398)، نیایش‌های نهان آسمانی در اشعار الکساندر پوشکین، فصلنامه عرفان اسلامی، دورة 15، شماره 62، صص 31-51.
- Абрамова, В.И. (2018), Gender Representation of Emotions in the Novel A Hero of Our Time by Mikhail Lermontov, Issledovatel'skiy Zhurnal Russkogo Yazyka I Literatury, 11 (1), pp. 81-99.
- Аверинцев С.С. (1986), Арфа царя Давида. У истоков древнейшей лирической- традиции // Иностранная литература, No. 6, pp. 189- 194.
- Кошемчук Т.А. (2009), Русская литература в православном контексте. СПб.
- Красов В.И. (1964), Стихотворения // Поэты кружка Н.В. Станкевича. Н.В.Станкевич, В.И.Красов, К.С.Аксаков, М.П.Клюшников. Вступительная статья, подготовка текста и примечания С.И. Машинского. М.-Л.: Советский писатель, Электронный ресурс: http://www.all-poetry.ru/biblioteka2.html
- Лермонтов М.Ю. Собрание сочинений: в 4 т. / АН СССР. Ин-т рус. лит. (Пушкин. дом); Ред. коллегия: В.А. Мануйлов (отв. ред.), В.Э. Вацуро, Т.П. Голованова, Л.Н. Назарова, И.С. Чистова. — Изд. 2-е, испр. и доп. — Л.: Наука. Ленингр. отд-ние, 1979—1981. — Том 1, Стихотворения 1828—1841 годов.
-Лермонтов М.Ю. (1988), Собрание сочинений: в 2 т., Москва: Правда.
-Мандельштам О. (1990), Дайте Тютчеву стрекозу… / О. Мандельштам // Сочинения в 2 т. – Т. 1. Стихотворения и поэмы. – М.: Художественная литература.
-Мережковский Д.С. М.Ю.(1991),Лермонтов. Поэт сверхчеловечества // Д.С. Мережковский. В тихом омуте. Статьи и исследования разных лет. – М., С. 378-415.
- Перевалова О.А. (2014), Жанровые разновидности лермонтовских молитв / О.А. Перевалова // Известия Уральского федерального университета. – Серия 2. Гуманитарные науки., С. 39-46.
- Перевалова О.А. (2015), Стихотворная молитва в русской поэзии века: жанровая динамика и типология. – Автореф. дисс… канд. филол. наук: 10.01.01 – русская литература / О.А. Перевалова. – Екатеринбург, – 28 с.
- Солоухин В.А. (1989), По небу полуночи ангел летел... // Литература в школе. — №4.