نقش زبان در باور پذیری خرق عادت های تاریخ سیستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی تهران (نویسندۀ مسئول)

چکیده

بخش عمده‌ای از زیبایی‌های نثر مرسل، بر دوش زبان نهاده شده ‌است. زبان به‌عنوان یک عامل مهم در روایت خرق ‌عادت‌های تاریخی، کارکردی پارادوکسی دارد؛ از سویی، با وسعت بخشیدن به تخیَل، ادبیّت متون تاریخی را ارتقا می‌بخشد و خواننده را از جهان واقعیت جدا می‌سازد و از سوی دیگر، با نگرش زبان‌شناسانه در ایجاد منطق و رابطۀ علت و معلولی زبان، مخاطب را به بستر واقعیت برمی‌گرداند تا در اوج التذاذ و حیرت‌انگیزی، خرق‌عادت‌های تاریخی را بپذیرد. این مقاله با تلفیق زبان‌شناسی ساختارگرا و زبان‌شناسی نقش‌گرا و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، عناصر زبانی و فرازبانی را در داستان «مولود مصطفی(ص)» از تاریخ‌ سیستان بررسی کرده، نشان می‌دهد که نویسنده برای باور‌‌پذیر کردن خرق‌ عادت‌ها، از کارکرد پارادوکسی زبان در ایجاد ادبیّت و انتقال واقعیت، بیشترین بهره را برده ‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of the language in making Sistan history’s thaumaturgies believable

نویسندگان [English]

  • Effat Neghabi 1
  • Mohsen Vesaghati Jalal 2
1 Kharazmi University
2 Kharazmi University
چکیده [English]

It seems that much of the burden of the prose's beauties has been put on the shoulders of the language. Language as an important factor in creating amazing facts and historical thaumaturgies, has a paradoxical role. On the one hand, by expanding the imagination, it enhances the literacy of historical texts in a way that it separates the readers from this real world. And on the other hand with a linguistic look in creating logic and the casual relationship, it returns the audience to the context of reality so that they at the pinnacle of enjoyment and amazement take historical thaumaturgies as the truth. This article by investigating the story of the birth of the holy prophet Muhammad from the Sistan's history shows the writer's skill in this language ability and concludes that the mentioned writer has used the paradoxical function of the language in creating literacy and transferring facts for making the thaumaturgies believable.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sistan's history
  • language
  • thaumaturgy. Believable
-‌ ابوالقاسمی، محسن (1383)، دستور تاریخی زبان فارسی. تهران: سمت.
- احمدی، بابک (1390)، ساختار و تأویل متن، چ14، تهران: نشر مرکز.
- ایگلتون، تری (1395)، پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، چ9، تهران: نشر مرکز.
- بهار، محمدتقی (1381)، سبک‌شناسی نثر، ج2، تهران: زوار.
- تاریخ‌ سیستان (1366)، تصحیح محمدتقی بهار، چ2، تهران: پدیدۀ خاور.
- حق‌شناس، علی‌محمّد (1383) آزادی و رهایی در زبان و ادبیات، فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات ادبی دانشگاه تربیت معلم، شماره 3 و 4، پاییز و زمستان 1383، صص 39-58.
- خطیبی، حسین (1390)، فنّ نثر در ادب فارسی، چ4، تهران: زوار.
- زایس، آونر (1360)، پایه‌های هنرشناسی علمی، ترجمۀ م. پیوند، تهران: حزب توده.
- رضویان، حسین (1398)، سبک‌شناسیزبانیداستان‌هایکوتاهجلالآل‌احمد، دوفصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال پنجم، شمارۀ 9، صص 131-146.
- سجادی، علی‌محمّد (1395)، بررسی و تبیین ویژگی‌های صرفی و نحوی تاریخ سیستان، فصلنامۀ تخصصی تحلیل و نقد متون زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 28، صص 43-68.
- سجودی، فرزان (1394)، ساخت‌گرایی، پساساخت‌گرایی و مطالعات ادبی، چ3، تهران: سورۀ مهر.
- شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا (1391)، رستاخیز کلمات، تهران: سخن.
- شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا(1392)، زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: سخن.
- صفوی، کوروش (1390)، از زبان‌شناسی به ادبیات، ج1، چ3، تهران: سورۀ مهر.
- صفوی، کوروش(1390)، از زبان‌شناسی به ادبیات، ج2، چ3، تهران: سورۀ مهر.
- گرین، کیت و جیل لیهان (1383)، درس‌نامۀ نظریه و نظریۀ ادبی، ترجمۀ لیلا بهرانی محمدی و همکاران، تهران: چاپ روزنگار.
- گلشیری، احمد (1386)، گابریل گارسیا مارکز، چ4، تهران: نگاه.
- فتوحی، محمود (1390)، سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
- مشرف، مریم (1385)، شیوه‌نامۀ نقد ادبی، تهران: سخن.