معرفی و تحلیل نسخه خطی مطلع السعدین،‌ اثر بلاغی مل سیالکوتی وارسته و بررسی ویژگی‌های برجسته آن در بلاغت فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

2 2- گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران (نویسنده مسئول) koobranodehi@gmail.com

چکیده

نسخه‌های خطی، میراث ارزشمند پیشینیان است که با تصحیح درست و علمی آن می‌توان به متن نزدیک به اصل یک اثر دست یافت و از متون مؤلفان گذشته بهره جست. نسخة خطی مطلع السعدین،اثری است در موضوع بلاغت از سیالکوتی مل وارسته شاعر و نویسندة قرن دوازدهم هجری در شبه قارة هند که با تصحیح منقّح آن می‌توان غبار از چهرة یکی از آثار بلاغی این دوره زدود و به علاقه‌مندان و پژوهشگران این عرصه‌، ارائه کرد. از ویژگی‌های این اثر، می‌توان به نظر انتقادی نویسنده، عدم تقلید و تکرار نکردن مطالب کتاب‌های بلاغت پیشین اشاره کرد. همچنین نویسنده این کتاب، توجهی ویژه به اشعار دورة خود، یعنی شعر سبک هندی نشان داده، چنان‌که بیشتر شواهد مثال‌ را از اشعار شاعران قرن‌های یازدهم و دوازدهم هجری برگزیده است. مطالعة این اثر میتواند ما را با وضعیت و کیفیت دانش بلاغت در شبه قارة هند آشنا سازد. در این مقاله، به معرفی نسخة خطی مطلع السعدین پرداخته شده است. روش این پژوهش، مطالعه، یادداشت‌برداری و گردآوری اطلاعات از منابع معتبر کتابخانه‌ای و هدف از آن، معرفی یکی از کتاب‌های بلاغی ارزشمند شبه قاره در قرن دوازدهم هجری است.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Introduction and Analysis the Manuscript of the Matla Al-Saadin, a Rhetoric work of Sialkoti Mel Varasteh and Investigation of its Outstanding Features in Persian Rhetoric

نویسندگان [English]

  • shahla mahmodian 1
  • kobra nodehi 2
1 Department Of Persian Language and Literature,Gorgan Branch,Islamic Azad University,Gorgan,Iran
2 Department Of Persian Language and Literature,GorganBranch,Islamic Azad University,Gorgan, Iran (Corresponding Author) Koobranodehi@gmail.com
چکیده [English]

Manuscripts are a valuable legacy of ancestors whose correct and scientific revision can bring the text closer to the original work and take advantage of the texts of past authors. The manuscript of Matla Al-Saadeyn is a work on the rhetoric of 12th-century poet and writer Sialkoti Mel Varasteh in the Indian subcontinent. One of the features of this work is the author's critical point of view, the lack of imitation and repetition of the contents of earlier rhetoric books. The author of this book also pays particular attention to the poetry of his era, the Indian style poetry, as most of the evidence points to the poetry of the eleventh and twelfth centuries. As more evidence has chosen an example from the poems of poets of the eleventh and twelfth centuries. Studying this work can inform us about the status and quality of rhetorical knowledge in the Indian subcontinent. In this article, we introduce the manuscript of Matla Al-Saadeyn. The method of this research is to study, record, and collect information from authentic library sources and its purpose is to introduce one of the valuable subcontinent rhetoric books in the 12th century AH.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Manuscript
  • Matla Al-Saadeyn
  • Sialkoti Mel Varasteh
  • Rhetoric
  • Subcontinent
- انجم طاهره (2013م)، بیاض وارسته، نقد و بررسی، مجلة Oriental College Magazine، شماره 3، صص 61-78.
- انوشه، حسن (1380)، دانشنامة ادب فارسی در شبه قاره، ج 4، بخش سوم، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- اورنگ‌آبادی، شفیق (1182ق)، تذکرة گل رعنا،‌ حیدرآباد دکن: عهدآفرین.
- بهگوان ‌داس (1958م)، سفینۀ هندی، تصحیح محمد عطاءالرحمن عطا کاکوی، پتنه:‌ اداره تحقیقات عربی و فارسی.
- بهوپالی، سیدمحمدعلی حسن‌خان (1295ق)، تذکرة صبح گلشن،‌ بهوپال:‌ مطبع شاهجهانی.
- جهادی،‌ سیدامیر (1397)،‌ متن‌شناسی نسخة خطّی آداب انشاء نوربخشی در بلاغت نثر و ترسّل عصر صفوی، دوفصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی،‌ سال 9، ‌شمارة 81،‌ صص 39-68.
- جها‌نبخش، جویا (1378)، راهنمای تصحیح متون، تهران: میراث مکتوب.
- حاج سیدجوادی، سیدکمال (1391)، فرهنگ‌نامة زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره هند، چ 2، تهران: خانه کتاب.
- سعیدی عباس و یدالله شکری (1395)، سراپانامه‌ای منثور از سیالکوتی، نامه فرهنگستان (ویژه‌نامة شبه قاره)، شمارة 6،‌ صص 145-178.
- سیالکوتی، وارسته مل (1271ق)، مطلع السعدین، نسخة خطی شمارة 35247،‌ مشهد: کتابخانه آستان قدس رضوی.
- سیالکوتی، وارسته مل (1296ق)، مطلع السعدین،‌ کانپور:‌ مطبع نولکشور.
- سیالکوتی، وارسته مل (1295ق)،‌ صفات کائنات،‌ لکنهو: مطبع نولکشور.
- سیالکوتی، وارسته مل (1380)، مصطلحات الشعرا، تصحیح سیروس شمیسا، تهران: فردوس.
- سیالکوتی، وارسته مل (1305ق)، مصطلحات الشعرا، به اهتمام قطب‌الدین احمد قریشی، لکهنو: مطبع نامی.
- سیالکوتی، وارسته مل (1383)، جواب شافی، تصحیح سیروس شمیسا، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
- سید عبدالله (1371)، ادبیات فارسی در میان هندوان، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
- شمیسا،‌ سیروس (1387)،‌ سبک‌شناسی نثر،‌ چ 12،‌ تهران: میترا.
- عامر، خان محمّد (1383)، تعامل ادبیات فارسی با فرهنگ هندوان، کیهان فرهنگی، شمارة 216، صص 67-71.
- فلاح، غلام‌علی (1394)، پیشگامان بلاغت فارسی در شبه ‌قاره هندوستان، مجلة مطالعات و تحقیقات ادبی، شمارة 18، صص 133-141.
- مایل هروی، ‌نجیب (1380)، ‌تاریخ نسخه‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌های خطی، تهران: کتابخانة مجلس.
- محمود، سید فیاض و سید وزیرالحسن عابدی (1380)، تاریخ ادبیات فارسی در شبه قاره هند، ترجمة‌ مریم ناطق شریف، تهران، رهنمون.
- مسائلی، عباس (1396)، شرح و تعلیقات مطلع السعدین، پایان‌نامة کارشناسی ارشد،‌ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- نجم الرشید (1382)، سیر نقد شعر فارسی در شبه قاره، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شمارة 77، صص 46-55.
- نوشاهی، عارف (1391)، کتاب‌شناسی آثار فارسی چاپ‌شده در شبه قاره، ج2، تهران: میراث مکتوب.