سماع وزن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد ممتاز دانشگاه تهران

چکیده

وزن در دیوان کبیر غزلیات مولانا یکی از برجسته­ترین نکات سبکی لایه بلاغی و موسیقایی شعر مولاناست­. آمیختگی روح و جان مولانا با موسیقی و سماع  و درک  عارفانة او از سماع درونی انسان و سماع کائنات در  مسیر « یسبح لله مافی السموات و مافی الارض»  موجب شده است تا این حد از  تنوع وزنی و نشاط  وزنی در اثر وی امکان جولان داشته باشد و خود را بنمایاند.
متن حاضر که در باره تنوع بحور عروضی و زیبایی­ها و تناسب آن با احوالات مولانا در غزلیات شمس است، قسمتی از سخنرانی دکتر مظاهر مصفّا در آخرین روز بزرگداشت مولانا در تالار کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران ، در چهارم دی ماه 1352 است که پیش­تر با جدول­های هفتادگانة وزن غزل­ها در مجله راهنمای کتاب، سال هجدهم، شمارة 9-8-7 مهر،آبان و آذرماه  1354 به چاپ رسیده بود. و گواه صادقی بر چیره­دستی آن شاعر ارجمند بر زوایا و خبایای عروض فارسی و عربی است.
برای بزرگداشت یاد آن استادِ استادان، پژوهشگر فرهیخته و بیش از همه ، شاعر بزرگ قصیده و مثنوی در روزگار ما ، با لطف استاد سرکار خانم دکتر امیربانوکریمی­ فیروزکوهی (مصفا) بخشی از آن سخنرانی پر ارزش در این شماره مجله مطالعات زبانی و بلاغی ، بدون کمترین تغییری اجازه بازچاپ گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rhythm Samaa

نویسنده [English]

  • Mazaher Mosffa
Tehran University
چکیده [English]

Rhythm, in Molana's great poetical sonnets, is one of the outstanding stylistic points in Molana's rhetoric and musical poems. His affinity with music and Samaa and his mystical appreciation of human internal Samaa as well as that in universe, resulted in such a variety in meters. The present text which is on meter and versification variety and its beauty and appropriateness with Molana's circumstances in Shams' sonnets, has been taken from Dr. Mazaher Mosaffa's lecture on Molana Commemoration in central library of Tehran University in 25 Dec. 1973. The lecture, along with 7 tables of sonnets' meters, was previously published in Rahnamaye Ketab (1975, Vols. 7-9) which truly witnesses his poetic dexterity on Farsi and Arabic versifications. To commemorate the most eminent prose and sonnet poet of our time, and with Dr. Amirbano Karimi Firouzkohi (Mosafa)'s attempt, a part of that valuable lecture is granted to be published here with no change.

کلیدواژه‌ها [English]

  • meter
  • versification
  • Shams
  • Samaa
  • rhythm
- منبع ندارد.