بررسی تطبیقی آرای پراپ با گرماس و برمون در باب روایت از منظر ساخت‌گرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دامغان (نویسنده مسئول)

2 استادیار زبانشناسی دانشگاه دامغان

چکیده

بررسی ساختارهای روایی پایه که در میان فرمالیست‌ها و ساختارگرایان، در قرن بیستم به طور منسجم دنبال شد، در پژوهش‌های ادبی، از اهمیتی ویژه برخوردار است. در میان فرمالیست‌ها، می‌توان نظریۀ ولادیمیر پراپ را که در کتابی با عنوان ریخت‌شناسی قصه ‌‌منعکس شد، اولین تلاش به‌منظور نظریه‌پردازی روایت دانست که بعدها توجه روایت‌شناسان ساختارگرای فرانسوی را به خود جلب کرد. به کمک روش پراپ، آشکار شد که ساختار نهایی روایت را می‌توان کشف کرد. این روش که به نقش‌ویژۀ شخصیت‌ها در طرح روایی اهمیت می‌دهد، در آثار گرماس و برمون دگرگون شد. گرماس با مطالعۀ ساختارهای معنا و ادامۀ پژوهش‌های پراپ، توانست فرضیۀ مدل کنشی را ارائه دهد. برمون نیز که اساس کارش بر آثار پراپ استوار بود، نظریات خود را بر مبنای تکمیل و بازبینی تئوری پراپ پایه‌گذاری کرد. در جستار حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، بین آرای گرماس و برمون در باب روایت، با نظریات پراپ در این‌باره مقایسه انجام شده، نشان داده می‌شود که چگونه گرماس و برمون، آرای پراپ را دست‌مایۀ نظریه‌های جامع‌تر خود قرار داده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative analysis of Propp’s perspective with Greimas and Bermond about narration from Structuralism viewpoint

نویسندگان [English]

  • Reza Ghanbari Abdolmaleki 1
  • Ailin Firoozian Pouresfahani 2
1 Damghan University
2 Damghan University
چکیده [English]

The investigation of basic narrative structures which were followed regularly between formalists and structuralists in twentieth century, has a salient role in literary researches. Among formalists, Vladimir Propp’s theory, manifested in the book “Morphology of Folktale”, can be mentioned as the first attempt in theorizing narration that later attracted French narrative structuralists' attention. By utilization of Propp method, it was revealed that final narrative structure could be determined. This method in which the functions of narrative design were taken into consideration, was changed in Greimas’s and Bremond’s works. By studying structural semantics and continuing Propp’s researches, Greimas could present actantial model. Also Bremond whose works were based on Propp’s view, completed and revised his opinion according to Propp’s theory. In the present study, by using descriptive-analytical method, Greimas’s and Bremond’s narrative viewpoints will be compared with Propp’s opinion. Then it will be represented how Greimas and Bremond, applied Propp’s perspective as a source for reflecting their comprehensive theories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Structuralism
  • narration
  • Propp
  • Greimas
  • Bremond
-‌ احمدی، بابک (1390)، ساختار و تأویل متن، چ 13، تهران:‌ نشر مرکز.
- اخوت، احمد (1392)، دستور زبان داستان، چ 2، اصفهان: فردا.
- اسکولز، رابرت (1383)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، چ 2، تهران: آگاه.
- ایگلتون، تری (1380)، پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، چ 2، تهران:‌ نشر مرکز.
- بارت، رولان (1387)، درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌، ترجمۀ محمد راغب، چ 1، تهران: فرهنگ صبا.
- برتنس، هانس (1384)، مبانی نظریۀ ادبی، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، چ 1، تهران:‌ ماهی.
- برسلر، چارلز (1393)، درآمدی بر نظریه‌ها و روش‌های نقد ادبی، ترجمۀ مصطفی عابدینی فرد، چ 3، تهران: نیلوفر.
- بهرامی، فاطمه (1397)، فنون ادبی از دریچۀ زبان‌شناسی: تحلیلی نشانه‌شناختی، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال 9، شمارۀ 17، صص 55-84.
- پراپ، ولادیمیر (1386)، ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، چ 2، تهران: توس.
- تولان، مایکل (1386)، روایت‌شناسی: درآمدی زبان‌شناختی-انتقادی، ترجمۀ فاطمه علوی، تهران: سمت.
- ریمون کنان، شلومیت (1387)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمۀ ابوالفضل حری، چ 1، تهران: نیلوفر.
- سجودی، فرزان (1384)، نشانه‌شناسی و ادبیات، چ 1، تهران: فرهنگ کاوش.
- سلدن، رامان (1384)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ عباس مخبر، چ 4، تهران: طرح نو.
- سلدن، رامان(1375)، نظریۀ ادبی و نقد عملی، ترجمۀ جلال سخنور، چ 1، تهران: پویندگان مهر.
- کالر، جاناتان (1397)، بوطیقای ساخت‌گرا، ترجمۀ کوروش صفوی، چ 2، تهران:‌ مینوی خرد.
- گرین، کیت و جیل لبیهان (1383)، درس‌نامۀ نظریه و نقد ادبی، ترجمۀ حسین پاینده، چ 1، تهران: روزنگار.
- گیرو، پی‌یر (1383)، نشانه‌شناسی، ترجمۀ محمد نبوی، چ 1، تهران: آگه.
- لوفلردلاشو، مارگریت (1386)، زبان رمزی قصه‌های پری‌وار، ترجمۀ جلال ستاری، چ 2، تهران:‌ توس.
- مارتین، والاس (1382). نظریه‌های روایت، ترجمۀ محمد شهبا، چ 1، تهران:‌ هرمس.
- موران، برنا (1389)، نظریۀ ادبیات و نقد، ترجمۀ ناصر داوران، چ 1، ‌تهران: نگاه.
- مکاریک، ایرنا (1390)، دانش‌نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجری و محمد نبوی، چ 4، تهران:‌ آگه.