بررسی نامه‌های فارسی رشید وطواط (لایه‌های آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه الزهرا

2 دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور

چکیده

رشید وطواط، ازجمله شاعران و نویسندگان نامدار سدۀ ششم به شمار می‌آید و نامه‌های فارسی او، که از درخشان‌ترین نمونه‌های نثر منشیانه در میان متون منثور این دوره، محسوب می شود، چنان  برجسته است که در شناخت سبک فردی نویسنده و سبک منشیانۀ این دوره، از اعتبار و اهمیتی ویژه برخوردار است. وی در این اثر، با استفاده از لغات غریب، تشبیهات و استعارات زیبا و هماهنگی شکل و محتوا و رعایت نظم جملات، ساختاری کامل و بی‌نقص ارائه کرده است؛ از این رو، بررسی سبکی نامه‌های او در شناخت ابعاد فکری، شخصیتی و هنری او بایسته می‌نماید. از سوی دیگر، بررسی سبک‌های مختلف نویسندگان و شاعران در قالب تحلیل موشکافانۀ لایه‌ای، شیوة نوینی است که بحث در مباحث سبکی را سهل و در عین حال دقیق و از اعتبار علمی بیشتری برخوردار کرده است. بنابراین، هدف مقالۀ حاضر، تحلیل و بررسی لایه‌های آوایی، واژگانی، نحوی و بلاغی نامه‌های فارسی او با شیوة توصیفی - تحلیلی است تا از رهگذر تقسیم لایه‌های کلان به لایه‌های خرد و تجزیه‌ و تحلیل آن، نشان دهد که کاربرد موسیقی درونی متن با استفاده از واژه‌های انتزاعی و نشان‌دار و برجسته‌سازی کلام، استفادة خلاقانه از عناصر زبانی (تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه)، اخلاق‌محوری، تصویرسازی و مفهوم‌گرایی در نامه‌های فارسی او به‌عنوان مشخصۀ اصلی سبک نویسنده به شمار می‌آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Stylistic Study of the Persian Letters of Rasid Vatvat (Phonic, Vocabulary, Syntactic, Ideological and Ideological layers)

نویسندگان [English]

  • Zolfaghar Elami 1
  • Roghayeh Mousavi 2
1 Alzahra University
2 Payame noor University
چکیده [English]

Rashid Vatvat is among the famous poets and writers of the sixth century and his Persian letters is one of the most brilliant examples of prose texts in the prose literature of his period. It is so prominent that in recognition of the individual style of writing, this period is so important. In this work he has provided a perfect structure with the use of bizarre word, similes, harmony and the harmony of form, content, and the order of the words. So he examines the style of his letters in the recognition of his intellectual, personality and artistic dimensions. On the other hand the study of different styles of authors and ports in the form of layered analysis is a new method that has developed the discussions of style more precise and more scientific. Therefore the purpose of this paper is to analyze and investigate the phonic, vocabulary, and syntactic layers of his Persian letters in an analytical descriptive way. In order to show the macro layers by dividing the layers into the layers of decomposition and analysis the use of text based music using abstract vocabulary, blazonry and highlighting of the words is the creative use of language elements (simile, metaphor  ,metonym), axial morality, visualization and conception in Persian letters as the main feature of the author's style.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rashid Vatvat letters
  • Layers stylistics
  • Phonic layers
  • Vocabulary layers
  • Syntactic layers
  • Ideological layers
- قرآن کریم (1375)، ترجمة مهدی الهی قمشه‌ای، تهران: صراط النور.
- بهار، محمّدتقی (1380)، سبک‌شناسی، به کوشش سیدابوطالب میرعابدینی، چ1، تهران: توس.
- تویسرکانی، قاسم (1383)، نامه‌های رشید وطواط، تهران: دانشگاه تهران.
- رستگار فسایی، منصور (1380)، انواع نثر فارسی، چ1، تهران: سمت.
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1393)، صورخیال در شعر فارسی، چ17، تهران: آگه.
- شمیسا، سیروس (1376)، بیان، چ7، تهران: فردوس.
-شمیسا، سیروس (1388)،کلیات سبک‌شناسی، چ3، تهران: میترا.
- شمیسا، سیروس(1381)، نگاهی تازه به بدیع، چ14، تهران: فردوس.
- ـشمیسا، سیروس (1377)، معانی، چ5، تهران: میترا.
- شمیسا، سیروس(1393)، سبک‌شناسی نثر، چ3، تهران: میترا.
- عبادیان، محمود (1368)، درآمدی بر سبک و سبک‌شناسی در ادبیات، چ1، تهران: جهاد  دانشگاهی.
- فتوحی، محمود (1392)، سبک‌شناسی (نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها)، چ2، تهران: سخن.
- صرفی، محمّدرضا و مژگان ونارجی (1392)، سبک‌شناسی لایه‌ای اشعار انقلابی و مذهبی طاهره صفارزاده (لایه آوایی و واژگانی)، ادبیات پایداری، سال هفتم، شماره 12، صص 169-194.
- صفوی، کورش (1383)، درآمدی بر معنی‌شناسی ، چ2، تهران: سوره مهر.
- صفوی، کورش(1383)، از زبان‌شناسی به ادبیات، جلد اول، چ3، تهران: سوره مهر.
- ماهیار، عباس (1390)، عروض فارسی، چ13، تهران: قطره.
- محمّدی، داوود و محمّدرضا اسلامی (1397)، معماری زبان؛ پیشنهادی در طبقه‌بندی عناصر زیبایی سخن، دوفصلنامةمطالعات زبانی و بلاغی، سال 9، شماره 17، صص 234-205.