بازشناسی فعل‌های دستوری در زبان فارسی و آموزش آن‌ها به غیرفارسی‌زبانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبانشناسی دانشگاه شهیدبهشتی

2 دانشجوی دکتری دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پژوهش حاضر، تلاشی است برای بازشناسی فعل‌های دستوری زبان فارسی و آموزش آ‌ن‌ها به غیرفارسی‌زبانان بر مبنای رویکرد ارتباطی و در چارچوب آموزه‌های برنامۀ کمینه‌گرا. بر این اساس، در این پژوهشدو هدف پیاپی دنبال می‌شود: نخست، بازنگری در فعل‌های دستوری زبان فارسی، تبیین نقش و جایگاه هریک از آن‌ها و ارائۀ تحلیلی تبیینی از ساخت‌های نحوی مرتبط با این افعال. دوم، آموزش فعل‌های دستوری فارسی به غیرفارسی‌زبانان بر مبنای این بازنگریو گنجاندن قانونمندی‌های مرتبط با این افعال (مانند جایگاه نشانۀ نفی جمله) در تدوین مواد درسی و درس‌نامه‌ها. مسئله‌ای که پیش رو قرار دارد، این است که «آیا آموزش فعل‌های دستوری زبان فارسی بر مبنای یافته‌ها و دسته‌بندی‌های زبان‌شناختی، تأثیری معنادار بر افزایش میزان یادگیری زبان‌آموزان غیرفارسی‌زبان دارد؟» پس از بحثی تفصیلی در باب فعل‌های دستوری فارسی، در بخش مطالعۀ میدانی، درس‌نامه‌ای بر مبنای یافته‌های نظری  و در چارچوب رویکرد ارتباطی تدوین می‌شود و از رهگذر مقایسۀ دو گروه از زبان‌آموزان غیرفارسی‌زبان ـ یعنی گروه کنترل و گروه آزمایش ـ نشان داده می‌شود که فرایند آموزش و یادگیری ساخت‌های نحوی مرتبط با فعل‌های دستوری، بر اساس درس‌نامۀ جدید، به‌مراتب آسان‌تر و بهتر است؛ چنان‌که در مرحلۀ پس‌آزمون، میانگین عملکرد گروه آزمایش بیش از پنج نمره فراتر از گروه کنترل است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Identification of the Persian Grammatical Verbs for Teaching to Non-Native Speakers

نویسندگان [English]

  • Zeinab Mohammad Ebrahimi 1
  • Shabnam Majidi 2
1 Assistant Professor of Shahid Beheshti University
2 Phd Student of Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The present study is an attempt to re-identify grammatical verbs in Persian language, and teaching them to non-Persian speakers based on the CLT approach and within the MP framework. In this regards, two successive objectives are followed: First, revision of grammatical verbs in Persian grammar, explaining the role of each of these verbs, and providing an explanatory analysis for syntactic structures associated with these verbs. Second, teaching grammatical verbs to non-Persian speakers and developing new grammatical texts and rules (such as the position of sentential negation marker) based on this revision. So the main question is: if we put away the traditional descriptions of grammatical verbs, what is the effect of this new linguistic approach on the second language learners? Following a detailed discussion on the Persian grammatical verbs, in the experimental-field research part of study we will try to provide an integrated syllabus within the communicative language teaching approach, based on the theoretical findings of the research. By comparing two groups of Persian learners, i.e. the control group and the experimental group, we will show that teaching grammatical verbs according to the new syllabus leads to facilitation of teaching, learning, and remembering processes, and Persian learners of experimental group will have better and more successful performances, with the average of 5 points higher than the control group.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • minimalism program (MP)
  • grammatical verb
  • sentential negation
  • non-Persian speaker
  • communicative language teaching (CLT)

مراجع

-‌ انوشه، مزدک (1394)، مسئلۀ مجهول در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا، پژوهش‌های زبانی، سال 6، شمارۀ 1، صص 1-20.
- انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (1367)، دستور زبان فارسی2، ویرایش دوم، تهران: فاطمی.   
- باطنی، محمّدرضا (1374)، توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
- جعفری، فاطمه (1392)، دستور کاربردی ویژۀ زبان‌آموزان غیرفارسی‌زبان، تهران: مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران.
- خیّامپور، عبدالرسول (1347)، دستور زبان فارسی، تبریز: انتشارات کتاب‌فروشی تهران.
- دبیرمقدّم، محمّد (1364)، مجهول در زبان فارسی، زبان‌شناسی، شماره 3، ص 31-46.
- ــــــــــــــــــ (1384)، فعل مرکّب در زبان فارسی، پژوهش‌های زبان‌شناختی فارسی (مجموعه مقالات)، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، صص 149- 199.
- دبیرمقدّم، محمّد، قره‌گزی، مهری و مهرداد اصغرپور (1389)، بررسی صوری و ساختاری کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، طرح پژوهشی درون‌دانشگاهی، دانشگاه علامه ‌طباطبایی.
- درزی، علی و مزدک انوشه (1389)، حرکت فعل اصلی در فارسی، رویکردی کمینه‌گرا، زبان‌پژوهی، دوره 2، شمارۀ 3، صص 21- 55.
- راسخ مهند، محمّد (1386)، ساخت ناگذرا در فارسی، زبان و زبان‌شناسی، دورۀ 3، شمارۀ 1، صص 1-20.
- رضایی، والی (1389)، نگاهی تازه به ساخت مجهول در زبان فارسی، پژوهش‌های زبان‌شناسی، دوره 2، شمارۀ 1، صص 19- 34.
- شریعت، محمّدجواد (1349)، دستور زبان فارسی، اصفهان: مشعل اصفهان.
- صحرایی، اعتمادالاسلامی، حاجی سیدرضایی، اکرم‌بیگم و قادر احمدی (1395)، جزوۀ دستور کاربردی، هشتاد و سومین دورۀ دانش‌افزایی زبان و ادبیات فارسی، بنیاد سعدی و دانشگاه علامه‌طباطبایی.
- قریب، عبدالعظیم، بهار، محمّدتقی، فروزانفر، بدیع‌الزمان، همایی، جلال و رشید یاسمی (1363)، دستور زبان فارسی (پنج‌استاد)، تهران: کتابفروشی مرکزی.
- گله‌داری، منیژه (1388)، نگارش و دستور زبان فارسی (ویژۀ زبان‌آموزان غیر ایرانی، سطح پیشرفته)، چاپ اول، بی‌نا.
- مجیدی، شبنم (1395)، بازشناسی فعل‌های دستوری در زبان فارسی و آموزش آن‌ها به غیرفارسی‌زبانان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی.
- محمّدابراهیمی، زینب (1382)، بررسی ساختار گروه فعلی در زبان فارسی گفتاری معیار در مقایسه با زبان فارسی نوشتاری معیار، پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرّس.
- محمّدابراهیمی، زینب و مرضیه فرقانی‌فرد (1389)، آموزش فعل مرکّب فارسی به غیرفارسی‌زبانان، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، سال شانزدهم، شمارۀ 16، صص 135-154.
- محمّدی، داوود و محمّدرضا اسلامی (1397)، معماری زبان؛ پیشنهادی در طبقه‌بندی عناصر زیبایی سخن، دوفصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال نهم، شمارۀ 17، صص 205-234.
- ناتل خانلری، پرویز (1351)، دستور زبان فارسی، ویرایش سوم، تهران: توس.
واحدی لنگرودی، محمّد مهدی (1377)، ساخت‌های فعلی مجهول با شدن در زبان فارسی، مجلۀ مدرّس علوم انسانی، شمارۀ 7، صص 75-101.
-‌ وحیدیان کامیار، تقی (1371)، بررسی صفت مفعولی و اهمیت آن در زبان فارسی، زبان‌شناسی، سال نهم، شماره 18، صص 61-69.
-Adger, D. (2003), Core syntax, a minimalist approach, Oxford: Oxford University Press.
-Aikhenvald, A.Y., & Dixon, M.W. (2006), Serial Verb Constructions, A Cross-linguistic Typology, Oxford: Oxford University Press.
-Chomsky, N. (1995), The Minimalist program, Cambridge MA: MIT Press.
-Cinque, G. (1999), Adverbs and Functional Heads, A Cross-Linguistic Perspective, NY: OUP.
-Cook, V. (2001), Using the First Language in the Classroom, Canadian Modern Language Review, 57 (3).
-Folli, R., Harley H. and Karimi S. (2005), Determinants of event type in Persian complex predicates. Lingua,115, pp. 1365–1401.
-Karimi, S. (2005), Aminimalist Approach to Scrambling, Evidence from Persian, Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
-Lambton, A.K.S. (1953), Persian Grammar, Cambridge: Cambridge University Press.
-Larsen-Freeman, D. (2009), Teaching and Testing Grammar, In Long, M. H. and Doughty. C. J. (2009), The Handbook of Language Teaching. Oxford. Wiley-Blackwell.
-Mohanan, T. (2006), Grammatical Verbs: with Special Reference to Light Verbs, In M. Everaert and H. V. Riemsdijk (Eds.), The Blackwell Companion to Syntax (II:459-492), Oxford: Blackwell Publishing.
-Moyne, J.(1974), The so-called passive in Persian, Foundation of Language.12, pp. 249-267.
-Newby, D. A. (2000), Pedagogical Grammar. Extract from Byram, M. (ed)-2000, Encyclopedia of Language Teaching and Learning, Routledge.
-Nunan, D. (2003), Practical English Language Teaching, McGraw-Hill/Contemporary.
-Roberts, I. (2001), Head movement.,In: M. Baltin and Ch. Collins (Eds.), The Handbook of ontemporary Syntactic Theory (113-147), Oxford: Blackwell Publishing.
-Spada, N. (2007), Communicative language teaching: Current status and future prospects, International Handbook of English Language Teaching, 15, pp. 271-288.
-Taleghani, A.H. (2008), Modality, aspect and negation in Persian, Amsterdam: John Benjamins B.V.
-Zhang, J. (2009), Necessity of grammar teaching, International Education Studies, Vol. 2, No. 2. pp. 184- 204.
مطالعات زبانی و بلاغی
دوره 10، شماره 19
تیر 1398
صفحه 293-322

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار