بررسی و تحلیل تشخیص در نفثه‌المصدور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زابل

چکیده

‌یکی ‌از مهم‌ترین شیوه‌های ‌آفرینش خیال آن ‌استکه سخنور برای عناصر،اشیا و مفاهیم ‌انتزاعی شخصیتیانسانی تصورکند؛ این روش در اصطلاح ادب تشخیص نامیده می‌شود.در این پژوهش‌ این شگرد خیال‌انگیزدر کتاب «نفثه‌المصدور»اثرشهاب الدین ‌محمد خُرندزی‌ زیدری نسوی بر اساس روش ‌توصیفی، تحلیلیبررسی شده ‌است. بایدگفت ‌زیدری به کاربرد تشخیص‌ رویکرد زیادی‌ داشته، به‌ گونه‌ای ‌که در مجموع ‌177 بار به عناصر مختلف شخصیت بخشیده ‌است. این تعداد تشخیص با توجه به حجم کم کتاب سبب شده تصاویر استعاری از پویایی و تحرک زیادی برخوردار باشند. وی در ساخت تشخیص بیشتر از عناصر انتزاعی و پس از آن از پدیده‌های طبیعت و اشیا بهره برده است. از بین همة این موارد نیز به مفهوم «دل» توجه و رویکرد بیشتری داشته است. نویسنده از این ‌طریق توانستهافزون بر خلق تصاویری خیال‌‌انگیز و بدیع، عاطفه و احساس درونی‌اش را که غالباً مفهومی از درد و اندوه دارد، به خواننده القا کند. وی در غالب موارد تشخیص را با یکی از فنون و آرایه‌های بیانی و بدیعی همراه ‌کرده که تأثیر زیادی در خیال‌انگیزی و برجستگی مضامین موردنظرش داشته است. بایدگفت همة تصاویری که در این کتاب از طریق تشخیص ارائه شده، غیر از دو مورد، از نظر بلاغی موجه و اقناع‌کننده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Review and Analysis of Personification in Nafsat al-masdur

نویسندگان [English]

  • Abdollah Vaceghabbasi 1
  • Abbas Nikbakht 2
  • Hosein Ettehadi 3
1 University of Sistan and Baluchestan
2 University of Sistan and Baluchestan
3 Islamic Azad university
چکیده [English]

Personification is one of the most important ways of creating imagination through which we can personify objects, elements, and abstract concepts. This method is called in the literature terminology personification. This study, this imaginative element has been analyzed in several aspects in the book of Nafsat al-masdur written by Shihaboddin Mohammad Khorandezi Zeydari Nasawi that is known as one of the famous Persian prose texts. It should be noted that Zeydari paid much attention to using personification, so that he considers all the concepts, elements, objects, and natural entities in the eyes of a living organism. The writer in addition to creating imaginative and innovative images could largely be successful in conveying emotions and inducing his feelings to the reader. In the meanwhile, he benefited from abstract elements more that the other things in making personification. It should be noted that all the pictures presented in this book through the personality, apart from the two cases, are rigorous and persuasive.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • personification
  • Zeydari Nasawi ‌Nafsat
  • al-masdur
  • Rhetoric
-‌ انوری، حسن (1383)، فرهنگ کنایات سخن، تهران: سخن.
- براهنی، رضا (1380)، طلا در مس، تهران: زریاب.
- بهار، محمدتقی (1381)، سبک‌شناسی یا تاریخ تطوّر نثرفارسی، بهار، تهران: زوّار.
- پرین، لارنس (1376)، دربارة شعر، ترجمة فاطمه راکعی، چ2، تهران: اطلاعات.
- پورنامداریان، تقی (1390)، سفر در مه، چ14، تهران: سخن.
- دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه، ج2، چ2، تهران: دانشگاه تهران.
- راستگو، محمد (1368)، مروری در کتاب نفثه‌المصدور، مجله معارف، دورة ششم، فروردین ‌و آبان، صص 215-230.
- رستگار فسایی، منصور (1380)، انواع نثر فارسی، تهران: سمت.
- زیدری‌نسوی، شهاب‌الدین (1381)، نفثه‌المصدور، تصحیح وتوضیح امیرحسین یزدگردی، تهران: توس.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1383)، صور خیال در شعر فارسی، چ9، تهران: آگه.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386): زمینة اجتماعی‌شعرفارسی، تهران: اختران و زمانه.
- شمیسا، سیروس (1386)، بیان، چ2، تهران: میترا.
- شمیسا، سیروس (1386)، نگاهی تازه به بدیع، چ2، تهران: میترا.
- صفا، ذبیح الله (1373)، تاریخ ادبیات در ایران، ج3، چ10، تهران: فردوس.
- فتوحی، محمود (1385)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
- فتوحی، محمود (1390)، سبک‌شناسی، تهران: سخن.
- کالر، جاناتان (1383)، نظریة ادبی، ترجمة فرزانه طاهری، تهران: نشرمرکز.
- وحیدیان کامیار، تقی (1379)، بدیع از دیدگاه زیبایی‌شناسی، تهران: دوستان.