بررسی و تحلیل ارتباطات غیرکلامی در حکایت حسنک وزیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه مازندران

2 کارشناس ارشد از دانشگاه مازندران

چکیده

صاحبان آثار ادبی برای بیان مؤثر­تر افکار و اندیشه­های خود از ارتباط­های کلامی و غیرکلامی سود می­جویند. هرچند شاعران و نویسندگان برای بیان زیبایی شناختی از زبان ادبی بهره می­برند از ارتباط­های غیرکلامی غافل نیستند. ارتباط­های غیرکلامی تمامی محرک­های غیرکلامی در یک محیط ارتباطی است که هم به­وسیلة منبع و هم استفادة آن از محیط به­وجود می­آید و دارای ارزش­های پیامی بالقوه برای فرستنده و گیرنده است.
این ارتباط شامل تمامی حرکات بدنی، مشخصه­های ظاهری، خصوصیات صدا و نوع استفاده از فضا و فاصله است و اغلب از طریق بدن و به طور ناآگاهانه صورت می­گیرد که وسیلة مطمئنی برای انتقال پیام از شخصی به شخص دیگر نیست؛ امّا واضح­تر از زبان شفاهی است. در این مقاله کوشیده شد تا مصداق­های ارتباط­های غیرکلامی که شامل ظاهر فیزیکی، اشاره و حرکت، چهره و رفتار چشمی، فضا و بوم­پایی (قلمرو­جویی)، بساوایی، محیط و طبیعت اطراف و زمان می­شود در داستان حسنک وزیر کاویده و به نقش آن در مؤثر شدن زبان بیهقی اشاره شود. دستاورد پژوهش ناظر بر این است پیام غیرکلامی «رفتار آوایی» برای بیان احساسات و هیجانات شخص عامل از جمله اعتراض، ناراحتی، تواضع و فروتنی، عدم برقراری ارتباط، تمسخر، عدم علاقه و... ، بالاترین بسامد و پیام غیرکلامی «بساوایی» به دلیل توصیف شخصیت­های درباری­ای که معمولاً از این پیام غیرکلامی بندرت استفاده می­کنند جز در موارد خشونت و درگیری، کم­ترین بسامد را داشته است؛ با این­که موارد هشت­گانة ارتباط­های غیرکلامی در منابع مربوط به حوزه آمده است، به­نظر می­رسد که توصیف­ها و فضا­سازی­های بیهقی در روایی کردن متن نیز نوعی از ارتباطات غیرکلامی به­شمار ­آید که در این منابع به آن اشاره نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Nonverbal Communication in the Story of Hasanak the Vizier

نویسندگان [English]

  • Morteza Mohseni 1
  • Sayyed Esmail Jafari Petroudi 2
1 Mazandaran University
2 Mazandaran University
چکیده [English]

The masters of literary works use verbal and nonverbal communication to present their thoughts and ideas more effectively. Although the poets and writers use literary language for aesthetic statement, they are not inattentive to nonverbal communication. Nonverbal communication is a collection of nonverbal stimulants in a communicational area created by both the source and this area and has potential message values for the source and receiver. This communication contains all unconscious body movements, appearances, voice specifications and the types of place and distance. Although it is not a certain medium for transmitting a message from one person to another, but it is more explicit than the oral language.
This study attempted to analyze the samples of nonverbal communication, including physical appearance, gesture and movement, face and eye behavior, area and territoriality, tactility, environment and the nature of surroundings and period in the Hasanak the vizier’s story and endeavored to show how they made Bayhaqi’s language more effective. The results of the research show that the nonverbal message of phonetic behavior used for explaining the person’s emotions like protest, sadness, modesty, failure of communication, ridicule, lack of interest, etc. has the highest frequency and the nonverbal message of tactility, due to the description of court characters using it rarely, except for violence and contention, has the lowest frequency. In spite of mentioning the eight items of nonverbal communication in different sources of research, it seems that the Bayhaqi’s descriptions and preparation of surroundings in making a text narrative can be one of the nonverbal communication items not taken into consideration before.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The History of Bayhaqi
  • Hasanak the vizier
  • Nonverbal communication
  • Body language
-­ آذرنگ، عبدالحسین (1371)، اطلاعات و ارتباطات، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- آرژیل، مایکل (1378)، روانشناسی ارتباطات و حرکات بدن، ترجمة مرجان فرجی، چاپ اول، تهران: مهتاب.
- برکو، روی (1378)، مدیریت ارتباطات، ترجمة محمد اعرابی، چاپ اول، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
- بیهقی، ابوالفضل، محمد بن حسین (1387)، تاریخ بیهقی، به کوشش خلیل خطیب رهبر (جلد اول و دوم و سوم)، چ12، تهران : مهتاب.
- جهانگیری، نادر (1378)، زبان: بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه، چ2. تهران: پورنگ.
- جیمز، جودی (1377)، کلام جسم. ترجمة آرین ابوک، چاپ اول، تهران: نسل نو اندیش.
- حاجتی، سمیه (1389)، تحلیل ارتباطات غیرکلامی در پنج داستان کوتاه از نیما یوشیج، مجموعه مقاله­های دومین همایش ملی نیماشناسی؛ نیما و میراث نو، ج1، انتشارات دانشگاه مازندران.
- دیمیک، سالی (1385)، ارتباط موفقیت آمیز با NLP، ترجمة علی اسماعیلی، چ2. تهران: شباهنگ.
- رضایی­، ایرج (1389)، بررسی سبک شخصی فردوسی در شخصیت­پردازی از طریق توصیفات اندامی، مجلة بهار ادب، دانشگاه فردوسی مشهد، سال سوم،شمارة سوم.
- ریچموند، ویرجینیایی و مک کروسکی، جیمز سی (1388)، رفتار غیرکلامی در روابط میان فردی، ترجمة فاطمه سادات موسوی و ژیلا عبدالله­پور، چ2. تهران: دانژه.
- سماور، لاری اِ (1379)، ارتباط بین فرهنگ ها، ترجمة غلامرضا کیانی و سید اکبر میرحسنی، تهران: باز.
- فرهنگی، علی­اکبر (1373)، مبانی ارتباطات انسانی، ج1، چاپ اول، تهران: تایمز.
- کوبلی، پُل (1387)، نظریه های ارتباطات، ترجمة شاهو صبّار، ج1، چاپ اول، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- کول، کریس (1377)، فهمیدن، فهماندن و ارتباط مؤثر، ترجمة پروانه کارکیا.
- گابور، دون (1389)، مهارت­های گفتگو، ترجمة مهدی قراچه داغی، چ7، تهران: پیک بهار.
- لوییس، دیوید (1389)، زبان بدن راز موفّقیت، ترجمة جالینوس کرمی، چ11، مشهد: مهر جالینوس.
- وود، جولیا تی (1379)، ارتباطات میان فردی، ترجمة مهرداد فیروزبخت، چ2، تهران: مهتاب.