بررسی و تحلیل عیوب فصاحت در شعر کودک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی

چکیده

شعر علاوه بر اینکه سبب رشد جنبه‌های فردی و اجتماعی، تقویت ذوق زیبایی‌شناسی و غنای دایره واژگانی کودک می‌شود، ممکن است تأثیر منفی بر کارکرد زبان او داشته باشد. عدول از هنجارهای معیار، استفاده نادرست از کلمات، و جمله‌بندی غیراصولی موجب جایگزینی نامناسب ساخت‌های دستوری در ذهن کودک می‌شود؛ ازاین‌رو لزوم مطابقت کلام با مقتضای حال مخاطب و القای مناسب پیام، ضروری می‌نماید که شاعران شعر کودک، ابتدا به فصاحت شعر سپس به بلاغت آن بپردازند و الگوهای زبانی را با توجّه به گروه سنّی مخاطب انتخاب کنند و به کار ببرند؛ زیرا کودکان کلمات و سخنان ساده را بهتر درک می‌کنند و استفاده از زبان بزرگ‌سال و ساختار نادرست دستوری در شعر کودک، سبب ایجاد عیوب فصاحت، لغزش‌های زبانی و در نتیجه، درک نکردن اغراض شعر می‌شود. مهم‌ترین عیوب فصاحت در شعر کودک غرابت استعمال، مخالفت با قیاس، ضعف تألیف و تعقید لفظی و معنوی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Defects in the Poetic Eloquence Children

نویسندگان [English]

  • Ramin Moharami 1
  • Khodabakhsh Asadollahi 1
  • Shokrallah Pouralkhas 1
  • payam foroghirad 2
1 Mohaghegh ardabili University
2 mohaghegh ardabili univercity
چکیده [English]

Poem, in spite of the fact that develops individual and social aspects of child’s life, aesthetic taste, emotional and lexical richness, may result in negative effects in his linguistic performance. Deviations from ordinary standards of language, inappropriate application of words and ill-formed sentences structures cause mal-substitution of grammatical constructions in child’s lexicon. However, poets are considered not to disregard linguistic elements at the expense of acquiring musical elements. In this connection, rhetoric, and then poetics must be ranked in the first place. In order for the discourse and the situational context of the addressee aptly met, it seems necessary to choose linguistic patterns with respect to the age group of the addressees. This makes children to perceive plain language easily. The use of adult language in child poetry complicates its perception and diminishes its eloquence quality. Opacity of terms, semantic and syntactic ambiguities, and hyperboles are the major pitfalls of child poems. In the current study, it is aimed to study the type of the mentioned pitfalls. The necessity of the present research lies in applicability of its results, paying much more attention to the ways of language application in child poems and preventing losses in child’s language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • children's poetry
  • Defects eloquence
  • semantics
  • pathology

مراجع

-   آقاحسینی و میرباقری فرد (1386)، نقد و تحلیل مقدمه کتاب‌های بلاغی (فصاحت کلمه)، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی باهنر کرمان، شماره 23، صص 18-1.
-   ابراهیمی، جعفر (1372)،  آسمان ابری نیست، چاپ اول، تهران: نهاد هنر و ادبیات.
-   انوری و احمدی گیوی (1389)، دستور زبان فارسی (2)، چاپ ششم، تهران: مؤسسه فرهنگی فاطمی، ویرایش سوم.
-   پوروهاب، محمود (1378)، صدای ساز باران، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-   پولادی، کمال (1387)، بنیادهای ادبیات کودک،تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، چاپ دوم.
-   تفتازانی، سعدالدین (1391)،شرح المختصر، چاپ هفتم، قم: انتشارات اسماعیلیان.
-   حسن‌لی، کاووس (1383)، گونه‌های نوآوری در شعر معاصر، تهران: نشر ثالث.
-   خلیلی جهانتیغ، مریم و مسعود زندوانی (1390)، سبک‌شناسی اشعار کودک و نوجوان عباس یمینی شریف، فصلنامه تخصصی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال چهارم، شماره اول، صص 121-152.
-   دهخدا، علی اکبر، (1338) لغت‌نامه دهخدا، ج7، چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
-   دولت آبادی، پروین (1378)، گل بادام، چاپ چهارم، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-   رجایی، محمد خلیل، (1379) معالم‌البلاغه در علم معانی و بیان و بدیع، دانشگاه شیراز: مرکز نشر.
-   رحمان دوست، مصطفی (1384)، پرنده گفت به به، چاپ اول، تهران: کتاب‌های مهتاب.
-   رحمان دوست، مصطفی (1376)، چشمه نور، چ4، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-   رحمان دوست، مصطفی (1389)، دوستی شیرین است، چاپ هفتم، تهران: انتشارات مدرسه.
-   سلاجقه، پروین (1387)، از این باغ شرقی، چاپ دوم، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-   سمیعی، احمد (1384)،  نگارش و ویرایش، چاپ دهم، تهران: سمت.
-   شعبانی، اسدالله (1378)، پروانه و گل سر، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، چاپ دوم.
-   شعبانی، اسدالله(1391)، من یا عروسک من، چاپ دوم، تهران: انتشارات مدرسه.
-   شعبانی، اسدالله(1392)، هر کی یه رنگی داره، چاپ اول، تهران: کتاب‌های شکوفه.
-   شعبان‌نژاد، افسانه (1377)، چتری از گلبرگ‌ها، چاپ دوم، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-   شعبان نژاد، افسانه (1377)، زنبور و سیب قرمز، چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-  شعبان نژاد، افسانه (1384)، کلاغه به خونش نرسید، چاپ دوم، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-   شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390)، صور خیال در شعر فارسی، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات آگه.
-   شمیسا، سیروس (1387)، بیان و معانی، چاپ سوم، تهران: نشر میترا.
-   صفوی، کورش (1390)، از زبان‌شناسی تا ادبیات (جلد اول)، چ3، تهران: سوره مهر.
-   علی‌پور، منوچهر (1379)، پژوهشی در شعر کودک، چاپ اول،تهران: نشر تیرگان.
-   فاستر کوهن، سوزان (1389)، درآمدی بر رشد زبان کودک، ترجمه فرزاد میر احمدی، چاپ اول، تهران: انتشارات رشد.
-   قریب، عبدالعظیم و همکاران (1380)، دستور زبان فارسی (پنج استاد)، تهران: مؤسسه نشر جهان دانش.
-   کزازی، میر جلال‌الدین (1384)، آب و آیینه، چاپ اول، تبریز: انتشارات آیدین.
-   کشاورز، داوود (1380)، نقد نظریه مربوط به جهانشمول بودن یادگیری دستور زبان در کودکان، دانشگاه خوارزمی: مجله دانشکده­ ادبیات و علوم انسانی، دوره 9، شماره33، صص89-102.
-   کیانوش، محمود (1381)، زبان چیزها، چاپ سوم، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
-   محقق، جواد (1381)، در خانه ما، چاپ اول، تهران: سوره مهر.
-   مدرّسی، فاطمه (1386)، از واج تا جمله (فرهنگ زبان‌شناسی- دستوری)، چاپ اول، تهران: چاپار.
-   مدنی، داوود و محمد خسروی شکیب (1388)، نشانه شناسی زبان در شعر کودک دانشگاه آزاد مشهد، فصلنامه ادبیات فارسی، دوره 5، شماره 23، صص 101-114.
-   مولوی، جلال‌الدین محمد (1390)، مثنوی معنوی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات هرمس.
-   همایی، جلال (1384)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ اول، تهران: انتشارات اهورا.
مطالعات زبانی و بلاغی
دوره 8، شماره 15
شهریور 1396
صفحه 141-158

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار