بررسی انواع هنجارگریزی در جریان شعری شعراستان بر مبنای الگوی لیچ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان

چکیده

هنجارگریزی یکی از شیوه­های مؤثر در برجسته­ سازی زبان و آشنایی زدایی از آن است که در شعر کاربرد بسیار دارد. این اصطلاح که به دنبال انتشار نظریات شکلوفسکی، تینیانوف و یاکوبسن در زمینه آشنایی زدایی در نقدهای فرمالیستی مورد استفاده قرار گرفت در برگیرنده روش­ها و ابزارهایی ادبی و زبانی است که جهان متن را در نظر مخاطب بیگانه می­سازد و با ایجاد مکث و به تأخیر انداختن درک مخاطب از اثر، سبب گسترش معنای متن و در نتیجه تولید لذت ادبی می­شود.

 شعر معاصر ایران، به ویژه در دوره ­های اخیر با استفاده از هنجارگریزی به شکل­های مختلف، در پی تولید زیبایی و خلق آثاری متفاوت برآمده­ است که با ساختارهای گوناگون جامعه هماهنگ باشد. جریان ادبی شعراستان یکی از گونه­ های جدید شعر فارسی است که در سطوح مختلف متن به هنجارگریزی پرداخته و از این راه توانسته  است به ابداع طرز تازه­ای در شیوه­ های تولید شعر در محیط ادبی ایران بپردازد.

این پژوهش برآنست تا با روش تحلیلی-توصیفی در حوزه مکتب ساختگرایی و طبق الگوی هنجارگریزی لیچ به بررسی هشت گونه هنجارگریزی در جریان ادبی شعراستان بپردازد. اشعار مورد استفاده در این پژوهش از دو مجموعه عباخوان و ندیمه نورد اثر وحید ضیایی برگزیده شده­ اند و نتایج حاصل از این بررسی  بیانگر تأثیر بسیار زیاد گونه­ های مختلف هنجارگریزی در تولید شعراستان می­باشد چنان­که گویا متن تنها بر پایه هنجارگریزی استوار گردیده و اساسی­ترین عنصر موجود در آن همین مورد است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of deviations in the" Sherastan" based on the pattern Leech

نویسندگان [English]

  • Abdollah Hasanzade mirali 1
  • Mohammad Rezaei 2
  • Narjes Moghimi 3
1 Semnan University
2 Semnan University
3 Semnan University
چکیده [English]

One of the effective ways of highlighting deviations in language and familiar tool that has many applications in poetry .Contact the effect, expanded the meaning of the text and therefore the production of literary pleasure. Contemporary Iranian poetry, especially in recent times with the use of deviations in different ways, in different works of beauty and creating a harmonious society is emerging with different structures.
This study aims to describe the analytical methods in constructivist school and the deviation of the eight species Leech's deviations in Sherastan

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deviation
  • pattern Leech
  • the contemporary Iranian poetry
  • Sherastan

مراجع

-­ احمدی، بابک (1386)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
- اسکولز، رابرت (1379)، درآمدی بر ساخت­گرایی در ادبیات، فرزانه طاهری، تهران: نشر آگاه.
- ایگلتون، تری (1368)، پیش­درآمدی بر نظریه ادبی، تهران: نشر مرکز.
- برتنس، هانس (1383)، مبانی نظریه ادبی، محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: نشر ماهی.
- دستغیب، عبدالعلی، نقدی بر شعراستان­های وحید ضیایی، http:// www 1.jamejamonline.ir/ newstext.aspx?newsnum=100912766988
- روحانی، مسعود و عنایت محمدی (1388)، بررسی هنجارگریزی در شعر شفیعی کدکنی (م سرشک)، پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا)، سال 3، شماره 3، پیاپی 11، 90-63.
- سجودی، فرزان (1376)، سبک‌شناختی شعر سپهری، رویکردی زبان­شناختی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
- سرامی، قدمعلی (2014)، مقدمه بر شعراستان، وب­سایت رسمی دکتر قدمعلی سرامی، تارنمای شعر و ادب فارسی، http://drsarami.com, index.php/ 2014-05-17-18-25-07/2014-08-05-08-26-39/2014-05-17-18-25-8/2014-05-17-18-25-11/702-2014-08-05-12-16-55
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370)، موسیقی شعر، تهران: نشر آگاه.
- شمیسا، سیروس (1380)، کلیات سبک‌شناسی، تهران: فردوس.
- شمیسا، سیروس (1378)، نقد ادبی، تهران: نشر فردوس.
- صبوحی، ارشیا (2011)، از شعر و داستان تا شعراستان، مجموعه اول از خوانش­ها و نقدهای منتشر شده بر شعراستان، نشر الکترونیک سایت شعراستان.
- صفوی، کورش ( 1373)، از زبان­شناسی به ادبیات، تهران: نشر چشمه.
- ضیایی، وحید (1394)، عباخوان، تهران: نشر مؤلف.
- علوی‌مقدم، مهیار (1377)، نظریه­های نقد ادبی معاصر، تهران: سمت.
- علی‌‌‌ پور، مصطفی (1378)، ساختار و زبان شعر امروز، تهران: نشر فردوس.
- نفیسی، آذر (1368)، آشنایی‌زدایی در ادبیات، ماهنامه کیهان فرهنگی، سال 6، شماره 2، 37- 34.
- هارلند، ریچارد (1382)، درآمدی تاریخی بر نظریه ادبیات از افلاطون تا بارت، گروه ترجمه شیراز، علی معصومی و دیگران، زیر نظر شاپور جورکش، تهران: نشر چشمه.
مطالعات زبانی و بلاغی
دوره 6، شماره 12
بهمن 1394
صفحه 55-76

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار