پیوند زیبایی و معنا در مقدمۀ جهانگشای جوینی

نویسنده

چکیده

تاریخ جهانگشای جوینی، پدیدآوردۀ عطاملک جوینی، یکی از شاهکارهای نثر فنّی در زبان فارسی و در مقایسه با آثاری چون تاریخ وصّاف، از عیب تکلّف و ملال‌انگیزی مبرّاست.

موضوع مقالۀ حاضر بررسی پیوند میان زبان زیبا و نسبتاً دشوار جوینی با محتوای تاریخ و اندیشه‌های این نویسنده است. بنابراین کوشیده‌ام در آغاز، متن را به اختصار معرفی کرده، ساختار و اجرای سازندۀ آن و ارزش تاریخی‌اش را نشان دهم.

از آن پس تقریباً تمامی ویژگی‌های زیبایی‌شناختی این مقدمه شامل سجع، ترصیع، موازنه، جناس، واج‌آرایی، موسیقی عروضی، پارادوکس، تناسب، امثال، کنایه، تشبیه و استعاره، استخراج و طبقه‌بندی شده است؛ اما آنچه اهمیت دارد، این است که در همه جا زبان و زیبایی را مطابق نظر صورتگرایان، در هم تنیده در نظر گرفته‌ام؛ زیرا گذشته از آنکه هیچ معنایی جز از طریق صورت انتقال نمی‌یابد، عطاملک در سراسر تاریخ جهانگشا و به ویژه در مقدمۀ زیبا و پرمعنایش از تکلّف و تصنّع پرهیز داشته و بر آن بوده است که ایدئولوژی و دریافتش را از تاریخ، در هیئت زبانی منشیانه، با مخاطب در میان نهد.

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sense and beauty bind in introduction of “Jahangosha Jovini” History

چکیده [English]

Jahangosha Jovini`s history, originated from Atalolmolk Jovini, is a technical prose masterpiece in Persian language which is free from any ornate and tedious in comparison to other works such as Vassaf  (good describer) history.

The purpose of this study is investigating the bind of beauty and relatively difficult language of Jovini as well as historical content and the author`s thoughts. Thus here we first introduce its text briefly, then we illustrate it`s forming elements and it`s historical value.

Aesthetic qualities are classified in introduction as follows: cadence, using words which correspond in measure and rime, balance, homonymy, alliteration, prosodic, music, paradox, fitness, example, metaphors, similes, metaphors and extraction. What matters is that, according to formalists` perspective, we have considered language and beauty as interwoven phenomenon. However, this is a fact that no sense can be transferred unless via surface

Through his history, particularly in his beautiful and meaningful introduction, Ataolmolk avoids to utilize formality and ornate text, but to share his ideology and conceive from history, as secretarial language board, with his audiences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jahangosha history
  • language
  • sense