 آشنایی‏زدایی زبانی در آثار داستانی جلال آل‏احمد

نویسنده

اصفهان، شهرک ولیعصر، خیابان مولانا، خیابان عرفان، فرعی 12، پلاک 297، واحد 1.منزل اسکندری.

چکیده

فرمالیست‏ها کارکرد ادبیات را آشنایی‏زدایی از ادراک معمول و روزمرۀ ما نسبت به محیط اطراف می‏دانستند. طبق این نظریه‏‏، متن ادبی حاصل شگردهای آشنایی‏زداینده در سطوح مختلف صورت، معنا و ژانر‏های ادبی است. ساختارگرایان با بسط این مطلب، نقش ادبی را به عنوان یکی از نقش‏های زبانی مطرح نمودند که با آشنایی‏زدایی در زبان شکل می‏گیرد؛ لذا انواع آشنایی‏زدایی و برجسته‏سازی در زبان را بیان کردند. با بررسی زبان جلال آل‏احمد در دو اثر «مدیر مدرسه» و «پنج داستان»، افزون بر یافتن مصادیقی برای آنچه به عنوان شیوه‏های برجسته‏سازی برشمرده‏اند، به نمونه‏هایی دست می‏یابیم که زبان را آشنایی‏زدایی می‏کند؛ اما زبان‏شناسان مطرح نکرده­اند.جلال آل‏احمد، علاوه بر کاربرد برخی هنجارگریزی‏های معمول و فراگیر، زبان محاوره را در قالبی تازه و زیبا با عنوان زبان داستان می‏ریزد و با ایجاز به شیوه‏های متعدد، نثر تلگرافی را به نام خود می‏کند و به واژگان وسعت معنایی می‏بخشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The language Defamiliarization in the stories of Ale Ahmad (based on Modir Madreseh and Panj Dastan)

چکیده [English]

Formalists considered that the function of literature was to "defamilarize" the ordinary and the everyday perception of surroundings. A literary text is derived from “defamiliarization” techniques at different levels of form, meaning and even literary genres. Constructivists extended this topic and proposed the literary role as one of the linguistic roles, which is formed by “defamiliarization” in language. Therefore, they expressed various kinds of “defamiliarization” and “foregrounding” in language. By studying the language used by Al-e Ahmad in his two books entitled “Modir-e Madreseh” (The School Principal) and “Panj Dastan” (Five Stories), we find examples for what are referred to as “foregrounding techniques”, we also come across with examples that “defamilarize” the language; although they are not developed by linguists. In addition to employing some common and pervasive syntactic deviation cases, Al-e Ahmad uses the colloquial language in a new beautiful form as the story language. By summarizing in many ways, he becomes author of “telegraphic prose” and extends the semantic area of words.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defamiliarization
  • foregrounding
  • Ale Ahmad
  • Modir Madreseh
  • Panj Dastan