 کارکرد عناصر بلاغی در مطایبات بهارستان جامی

نویسندگان

چکیده

مطایبات ادبی یکی از جلوه­های طنز در ادبیات کلاسیک است که به جهت فضای حاکم بر جامعه زمانه خود و مسدود شدن زمینه خلق طنزهای اجتماعی در کنار ژانر طنز به میدان ادبیات انتقادی پا نهاده و جایگاه ویژه­ای برای خود به دست آورده است. اگر بپذیریم که خلق یک طنز مستلزم برخورداری از ویژگی­های صوری و محتوایی در یک متن می­باشد، پس ناگزیر می­توان این ویژگی­ها را بر مطایبات نیز تعمیم داد. بررسی ساختار صوری مطایبات از منظر کاربرد آرایه­های کلامی معیار سنجشی علمی را به دست می­دهد که می­توان از طریق آن به قوت و ضعف مطایبات و توانایی یا عدم توانایی نویسنده برای خلق یک متن طنزآمیز پی برد. در این پژوهش با تأکید بر نقش مؤثّر آرایه­های بلاغی در روند شکل­گیری یک متن ادبی با رگه­های طنزآمیز به بررسی مطایبات جامی پرداختیم و این مطایبات از دیدگاه به­کارگیری ابزارهای بیانی و صنایع بدیعی و ارائه­های ادبی تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The function of rhetorical devices in pleasantry of Baharestan Jami

چکیده [English]

Literal pleasantry is one of the manifestations of humor in classic literature which along with humor genre has come to appearance in critical literature due to the dominant atmosphere in the society of its time and the ineligibility for creating social humor and has achieved a special position for itself.

If we accept that for creating humor, a text should have some formal and content features, we can also generalize these features to pleasantry.

Studying the formal structure of pleasantry in the light of using figures of speech will provides us with a criterion for scientific measurements by which points of strength and weakness of pleasantries and the ability or disability of the authors for creating humor will be found out.

In this research, we studied Jami's pleasantries with an emphasis on the effective role of figures of speech in the process of creating a literal text with humor tendencies and these pleasantries were analyzed in the light of literal figures of speech and using rhetoric.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Humor
  • Pleasantry
  • Rhetoical
  • Baharestan Jami