بررسی جنبه‌های موسیقایی رمان‌کلیدر‌(محمود‌ دولت‌آبادی)

نویسندگان

چکیده

محمود دولت آبادی از نویسندگان شاخص ادبیات معاصر ایران است و شاهکار او،‌ رمان کلیدر در ادبیات داستانی از جایگاهی ویژه و ممتاز برخوردار است.‌ خلق زبان تازه، بیان شاعرانه در توصیف ماجرایی تاریخی و تلفیق ادبیات و تاریخ به بهترین شکل، احیای سنتهای ادبی کلاسیک و بهره گیری از گنجینه‌ی عظیم ادبیات سنتی با هدف احیای زبان فارسی به عنوان یک هویت ملی، از جمله مواردی است که این رمان را در میان آثار هم نوع خود و درمیان رمان های دیگر نویسندگان معاصر، برجستگی و صلابتی خاص بخشیده است. بررسی‌های زیادی پیرامون زبان دولت آبادی، ساختار شناسی و بررسی عناصر داستانی و همچنین عناصر خیالی در این‌ رمان انجام گرفته است؛ اما حتی در همین مورد اخیر نیز به ابعاد شاعرانه به صورت‌ همه‌جانبه و گسترده پرداخته نشده است. در این مجال کوتاه بر آنیم تا از منظر موسیقی و کاربرد‌های آن در زبان شعر به بررسی یکی از جنبه‌های شاعرانه در این‌ رمان بپردازیم. به این منظور عناصر موسیقایی از متن کلیدر- (مجلدات1-10)- استخراج و تحت عناوین مختلف تقسیم بندی گردیده است. سپس در پیکره‌ی اصلی مقاله این عناوین به همراه نمونه‌ها به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. طبق نتایج به دست آمده از این پژوهش، انواع تکرار‌ها، هنجارگریزی‌های نحوی، سجع پردازی و استفاده از اوزان عروضی از جمله موارد موسیقی سازدر متن کلیدر هستند‌که نثر این رمان را به نثری شاعرانه، البته با ویژگی هایی بدیع و ابتکاری، مبدل ساخته اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Researching musical elements in novel

چکیده [English]

Mahmood Dowlatabady is one of the best writers in temporary Farsi literature. His great novel "Kelidar" has a high situation among Farsi novels. Using poetic language to describe a historical event, combining history and literature in the best way, reliving classic literary traditions, and using elements of classic literature to‌ relive Farsi language as a national identification make this novel the greatest. Many researches had been done about structure, fictional elements and… in this novel. In this essay we discuss about musical usage as one of the poetical aspect in this novel. For that, the musical elements of Kelidar are extracted from the text (v.1-10) and are categorized in many titles. In this essay, we have discussed about these titles with the related examples. According to the results, many kinds of repetitions, application of riming prose, syntax deviation from the norm as well as using the rhythm of prosody are the main titles made "Kelidar" poetical, with new special characteristics in prose.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mahmood Dowlatabady
  • Kelidar
  • prose
  • poetical
  • Music