طبقه‌بندی محتوایی مشبهٌ‌به در دیوان ناصرخسرو

نویسندگان

چکیده

صورخیال از جمله تشبیه در شعر سنتی دو وظیفه‌ی مهم، توضیح و تشریح اندیشه و آرایش و تزیین کلام را بر عهده داشته است. تشبیه، به‌‌عنوان پرکاربردترین صورخیال در شعر ناصرخسرو، وسیله‌ای است برای توضیح و تبیین اندیشه‌های شاعر و کم‌تر به‌عنوان یک رکن زینتی و هنری به آن توجه شده است.
هدف اصلی در این نوشتار، بررسی و تحلیل مشبه‌‌به‌های دیوان ناصرخسرو است. علت انتخاب مشبهٌ‌به برای بررسی، این است که مشبهٌ‌به در دیوان ناصرخسرو مانند بسیاری از شاعران دیگر محیط، جهان‌بینی و دنیای درون شاعر را برای خواننده ترسیم می‌کند. تنّوع مشبهٌ‌به در دیوان ناصرخسرو چشم‌گیر است که در این مقاله، مهم‌ترین آن‌ها به سه گروه اصلی تقسیم شده‌اند. در گروه اول، طبیعت و عناصر مربوط به آن مانند جانوران، گیاهان، آب و کوه بررسی شده‌اند. گروه دوم، شامل موضوع‌های فرهنگی هم‌چون مفاهیم دینی، اساطیری، عنصرهای زندگی اشرافی، خوراک و پوشاک است. گروه سوم، در برگیرنده‌ی مشهودات روزمره‌ی زندگی شاعر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Context Classification of vehicles in Naser Khosro’s Collection of Poems

چکیده [English]

Imagery such as simile in traditional poem has two major tasks explaining and describing the thought, and decorating and arranging the speech. Simile as the most applicable imagery in poems of Naser Khosro is a tool for explaining and describing the poet's mind and less has been considered as an artistic and decorating element.
The main purpose of this study is examining the vehicle in the complete works of Naser Khosro and of course vehicle was chosen because it draws the environment, ideology and the internal world of the poet. It's variation of vehicles is considerable in the complete works of Naser Khosro which we divided it's most important types into 3 groups in this article, including: nature and the elements related to it, like animals and mountains, group two includes cultural issues like religious and mythic concepts, features of aristocracy, behaviors in dressing and eating, and the third group includes daily observations of the poet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Naser Khosro’s poem
  • vehicle
  • nature
  • cultural issues