بررسی زیبایی‌شناختی کتاب رفوزه‌ها اثر ابوالفضل زرویی از نظر زبانی، معنایی و موسیقایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

این نوشتار به تحلیل زیبایی‌شناختی سه بُعد مهمّ سبک‌ساز (زبان، معنا و موسیقی) در اشعار طنز ابوالفضل زرویی نصرآباد پرداخته است. زرویی با اِعمال قواعدی در این سه قلمرو، ناسازگاری‌هایی را در حیطۀ شعر پدید آورده و از این طریق، هنرسازه‌های طنز را فعّال کرده است. ناسازگاری‌ها و آشنایی‌زدایی‌ها در حوزۀ طنز در حیطه‌های مختلف رخ می‌دهد و مخاطب را بر سر ذوق می‌آورد. نگارندگان بر آن بوده‌اند تا به کمک روش توصیفی‌- تحلیلی، ظرافت‌ها و شگردهای طنزپردازی زرویی را آشکار سازند و شاخصه‌های بسامددار در تعیین هویت سبکی شاعر را استخراج کنند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد وی در قلمرو زبان، از طریق شگردهایی همچون واژه‌سازی، عامیانه‌نویسی، فرنگی‌مآبی و کهن‌گرایی، مهارت‌های خود را نشان داده و در حیطۀ معنا با اِعمال روش‌هایی چون تزریق‌سرایی، محذوف‌سازی، آشکارنویسی و تناقض‌گویی، کلام را متحوّل ساخته و در زمینۀ موسیقی شعر، با بر هم ‌زدن قواعد معمول در وزن و قافیه و ردیف، فضای متناسب و منسجمی را در حیطۀ طنزپردازی پدید آورده است. گفتنی است روش نگارندگان در نگارش این مقاله، به شیوۀ اسنادی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Aesthetic study of Abolfazl Zarūī 's Rofūzehā in terms of language, meaning and music

نویسندگان [English]

  • Elham Omomi 1
  • Morteza Rashidi Ashjerdi 2
  • Mehrdad Chatraei 3
1 PhD Student, Department of Persian Language and Literature, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
چکیده [English]

This article deals with the aesthetic analysis of three important stylistic dimensions (language, meaning, and music) in Rofūzehā (The Failed Ones), the satirical poetry collection of Abolfazl Zarūī Nasrābād. Inconsistencies and defamiliarizations in the realm of humor occur in various domains and delight the audience. By applying some rules to these three stylistic dimensions, Zarūī has created inconsistencies in poetry and has thus enlivened the humor in his work. The present authors have aimed to reveal the subtleties and techniques of Zarūī's humor and extract frequent features in determining the poet's stylistic identity. The research method is descriptive-analytical and library-based. The results of the research show that he has displayed his skills in the field of language through techniques such as coinage, colloquial writing, westernization, and traditionalism. Concerning meaning, he has transformed speech by nonsensical composition, omission, revelation, and contradiction. As for music in his poetry, he has created a proportionate and coherent atmosphere for humor by breaking the usual rules of meter, rhyme, and rhythm.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abolfazl Zarūī Nasrābād
  • Structure Analysis
  • Rofūzehā
  • Humor
  • Stylistics
  • Aesthetics
  • اخوّت، احمد (۱۳۷۱)، نشانه‌شناسی مطایبه، اصفهان: فردا.
  • اصلانی، محمّدرضا (۱۳۸۵)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز، تهران: کاروان.
  • پراکنده، مریم و دیگران (۱۳۹۹)، شیوه‌های طنزپردازی ابوالفضل زرویی نصرآباد، بهار ادب، شمارۀ۵۰، صص ۲۷-۴۲.
  • پوردهقان اردکان، رضا و دیگران (۱۳۹۸)، سبک‌شناسی نقیضه در آثار طنز زرویی نصرآباد، کاوش‌نامه، شمارۀ ۴۱، صص ۷۱-۱۰۰.
  • پوردهقان اردکان، رضا و دیگران (۱۳۹۹)، سبک‌شناسی آثار طنز ابوالفضل زرویی نصرآباد، بهار ادب، شمارۀ ۴۷، صص ۱-۱۸.
  • حسن‌زاده میرعلی، عبداللّه و فاطمه زمانی (۱۴۰۰)، نقیضه‌پردازی و گفتمان زنانه در رمان قصّۀ تهمینه، مجلۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال ۱۲، شمارۀ ۲۶، صص ۵۳-۸۰.
  • حیدری، محمّدرضا و دیگران (۱۳۹۹)، تحلیل پارودی در خارستان ادیب قاسمی کرمانی، مجلۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال ۱۱، شمارۀ ۲۱، صص ۵۱-۷۸.
  • حیدری، علی و مریم میرزایی‌مقدّم (۱۳۹۴)، درهم‌تنیدگی خوشه‌های موسیقایی، معنایی و زبانی در مقالات شمس، کاوش‌نامه، سال ۱۶، شمارۀ ۳۰، صص ۱۳۴-۱۶۳.
  • رامپوری، غیاث‌الدّین محمّد شرف‌الدّین (۱۳۶۳)،‌ غیاث‌اللّغات، به‌کوشش منصور ثروت، تهران: امیرکبیر.
  • زرویی نصرآباد، ابوالفضل (۱۳۸۹)، رفوزه‌ها، تهران: کتاب نیستان.
  • زرویی نصرآباد، ابوالفضل (۱۳۷۸)، افسانه‌های امروزی، تهران: دانش ایران.
  • زرّین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۶۳)، شعر بی‌دروغ شعر بی‌نقاب، تهران: علمی.
  • شفیعی کدکنی، محمّدرضا (۱۳۷۹)، موسیقی شعر، تهران: آگاه
  • شفیعیون، سعید (۱۳۸۸)، تزریق؛ نوعی نقیضۀ هنجارستیز طنزآمیز در ادبیات فارسی، نشریۀ ادب‌پژوهی، شمارۀ ۱۰، صص ۲۷-۵۶.
  • فتوحی، محمود (۱۳۸۷)، ارزش ادبی ابهام از دومعنایی تا چند‌لایگی معنا، نشریۀ زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ ۶۲، صص ۱۷-۳۶.
  • فتوحی، محمود (۱۳۹۵)، سبک‌شناسی؛ نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
  • قاسمی، طاهره و علی محمّدی (۱۳۹۷)، برجستگی‌های نقش قافیه در شعر فارسی، از آغاز تا سدۀ هشتم، مجلۀ مطالعات زبانی و بلاغی، سال ۹، شمارۀ ۱۸، صص ۲۸۷-۳۱۸.
  • مرتضایی، سیدجواد (۱۳۸۵)، نقد و تحلیل پارادوکس در روند و سیر تاریخی و بلاغی، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم و انسانی، سال ۲، شمارۀ ۴۷، صص ۲۱۷-۲۳۵.
  • مکاریک، ایرنا ریما (۱۳۸۵)، دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: آگه.
  • موسوی، سیدعبدالجواد (۱۳۹۰)، کتاب طنز، تهران: سورۀ مهر.
  • موسوی گرمارودی، سیدعلی (۱۳۸۰)، دگرخند، تهران: مؤسّسۀ مطالعات تاریخ ایران.
  • نیکوبخت، ناصر (۱۳۸۲)، هجو در شعر فارسی؛ نقد و بررسی شعر هجوی از آغاز تا عصر عبید، تهران: دانشگاه تهران.