نگاهی زیست‌محیطی به آثار مرادی کرمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. (نویسنده مسئول)

2 کارشناس ارشد زبانشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

پژوهش پیش‌رو به بررسی دو کتاب خمره و تنور و داستان‌های دیگر- نوشتۀ هوشنگ مرادی کرمانی- با رویکرد زبان‌شناسی زیست‌محیطی می‌پردازد. این رویکرد زبان‌شناختی می‌تواند به نمایان‌ شدن داستان‌های پنهانی که به طور غیر‌مستقیم در پس این گفتمان‌ها قرار ‌دارند، کمک کند. در مقالۀ حاضر از میان هشت داستان (محور) زیست‌محیطی استیبی، پنج داستان ایدئولوژی‌ها و گفتمان، ارزیابی‌ها و الگوهای ارزشی، هویت‌ها، برجسته‌سازی و محوسازی مورد برسی قرار گرفته‌اند. تعیین درصد وقوع داستان‌های استیبی و تحلیل این آمار در پیکرۀ پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. میزان تحقق داستان‌های مورد بررسی - با احتساب روند نزولی- بدین شرح است: برجسته‌سازی، الگو و ارزیابی، ایدئولوژی و هویت‌سازی. داستان محوسازی دارای بار ارزشی منفی نسبت به محیط زیست می‌باشد که درصد وقوع کمی را به خود اختصاص داده است. ارزیابی داستان‌ها بر اساس فلسفه‌های زیست‌محیطی، حاکی از آن است که فلسفه‌هایی نظیر «ارزش نهادن به زندگی»، « اهمیت و احترام به زندگی همۀ گونه‌ها» و «رفاه و تندرستی» در این متون، از بسامد بالایی برخوردار است. فلسفه‌های «حال و آینده» و «محدودیت‌های زیست محیطی» نیز در داده‌های مورد بررسی قابل مشاهده است. به جز دو داستان، داستان‌های این دو کتاب حکایت از نگاه پر رنگ و مثبت کرمانی نسبت به فلسفه‌های زیست محیطی دارد. برای نیل به اهداف فرهنگ‌سازی، ارزش‌آفرینی و الگوسازی، «آموزش» از اهمیت زیادی برخوردار است. رسانه‌ها، کتاب‌ها و نهادهایی همانند آموزش و پرورش از با ارزش‌ترین منابع برای ارتقاء فرهنگ‌های زیست‌محیطی هستند. تأمل در کتب مربوط به کودکان و نوجوانان می‌تواند راهی برای گسترش و نهادینه‌کردن فرهنگ زیست‌محیطی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Ecolinguistic look at the works of Moradi Kermani

نویسندگان [English]

  • Hossein Razavian 1
  • Tamanna Elahipanah 2
1 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Semnan University, Semnan, Iran: Correspondence author
2 M.A,, teaching Farsi to non-Persian speakers, Semnan University, Semnan, Iran.
چکیده [English]

The current research examines the two books Khumrehand Tanour va Dastanhaye digar- written by Houshang Moradi Kermani - from an environmental linguistics (aka. ecolinguistic) approach. In the present study, among Arran Stibbe’s eight environmental stories, five stories of Ideologies, Evaluations, Identities, Erasure, and Salience, have been reviewed and analyzed. Determining the occurrence percentage of stories and analyzing these statistics in the body of research has been done using a descriptive-analytical method. It can be said that there is a downward trend in the level of realization of environmental stories of Salience, Evaluations, Ideologies and Identities. The story of Erasure which has a negative value, shows a small percentage of occurrence in these books. Evaluating stories based on ecosophies suggests that philosophies such as “Valuing life,” “Wellbeing,” and “Respect for the lives of all species” have a high frequency in these texts. Philosophies concerning “Now and future” and “Environmental limits” are also discernible in the research data. Except for two short stories, the stories of these two books show Kermani's positive view of ecosophies. Education plays a very important role in achieving the goals of culturization, value creation and modeling. Among the most valuable resources for promoting environmental cultures are media, books and institutions such as education and pedagogy. Reflecting on children and adolescents’ books can be a way to spread and institutionalize environmental culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arran Stibbe
  • Ideology
  • Ecolinguistics
  • Houshang Moradi Kermani
  • Identity
-­ استیبی، آرن (1395)، زبان‌شناسی زیست‌محیطی، ج1، ترجمۀ گروه مترجمان زیرنظر فردوس آقا‌گل‌زاده، چ1، تهران: نویسۀ پارسی.
- رضویان، حسین و صدیقه طهماسبی بیرگانی (1396)، نقش موضوع در کاربرد استعارۀ مفهومی، فصلنامۀ مطالعات زبانی و بلاغی، شمارۀ 16، صص 135-156.
- شاه‌ناصری، شادی (1388)، نقش زبان علم در تشدید بحران‌های محیطی از منظر زبان‌شناسی زیست‌محیطی، زبان و زبان‌شناسی، شمارۀ 10، صص 1-26.
- مرادی کرمانی، هوشنگ (1398)، خمره، چ17، تهران: معین.
- مرادی کرمانی، هوشنگ (1397)، تنور و داستا‌ن‌های دیگر، چ20، تهران: معین.
- مشتاق‌مهر، رحمان و امینه فیضی (1397)، بررسی عناصر زبان‌شناسی زیست‌محیطی در متون عرفانی با تکیه بر آثار بهاء ولد، مولوی و بقلی شیرازی، زبان و ادب فارسی، شمارۀ 237، صص 185-210.
- یوسفی، معصومه (1398)، تحلیل گفتمان انتقادی متون آموزشی مدارس طبیعت با رویکرد زبان‌شناسی زیست‌محیطی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز قائن.
- Benwell, B. and Stokoe, E. (2006), Discourse and identity, Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Berardi, F. (2012), The uprising: on poetry and finance, Los Angeles: MIT Press.
- Blackmore, E. and Holmes, T.(eds) (2013), Common cause for nature: values and frames in conservation, Machynlleth, Wales: Public Interest Research Centre.
- Fairclough, N. (1992), Critical language awareness, London:Longman.
- Gibran, K. (2011) The wisdom of Kahlil Gibran, Wilco publishing house.
- Haliday, M.A.K. (1990), New Ways of Meaning: The Challenge to Applied Linguistics, Journal of Applied Linguistics.
- Halliday, M. (2001), New ways of meaning: the challenge to applied linguistics, in A. Fill and P. Muhlhausler (eds), The ecolinguistics reader: language, ecology , and environment, London: Continuum, Pp.175-202.
- Halliday, M. (2004). An introduction to functional grammar, London: Arnold.
- Kingsnorth, P. and Hine, D. (2009) The Dark Mountain Project manifesto, Available from: http://dark-mountain.net/about/manifesto/ [Accessed 31 May 2014].
- Lakoff, G. (2006),Thinking points: communicating our American values and vision, New York: Farrar, Straus and Giroux.
- Lakoff, G. and Johnson, M. (1980), Metaphors we live by, Chicago, IL: University of Chicago Press.
- Lindgren, S., Morris, K. & Price, A. (2021), Designing environmental storylines to achieve the complementary aims of environmental and science education through science and engineering practices, The Journal of Environmental Education, Pp. 1-17.
- Locke, T. (2004), Critical discourse analysis, London: Continuum.
- Martin, J. & Rose, D. (2003), Working with discourse: meaning beyond the clause, London: Continuum.