نقش موضوع در کاربرد استعارۀ مفهومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان‌شناسی دانشگاه سمنان

2 کارشناس ارشد زبانشناسی- دانشگاه سمنان

چکیده

استعاره که به الگوبرداری میان‌حوزه‌ای یا به‌هر نوع فهم و بیان یک حوزۀ انتزاعی در قالب یک حوزۀ ملموس‌تر اطلاق می‌شود، یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح در حوزۀ شناختی است و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. پژوهشگران بسیاری بر این موضوع که استعاره، جزئی جدایی‌ناپذیر و عجین‌شده با زبان ماست صحه نهاده‌اند. اما در بررسی‌های ابتدایی صورت‌گرفته پیش از انجام پژوهش به نظر می‌رسید، بسامد و نیز شیوۀ کاربرد استعاره‌های مفهومی در حوزه‌های مختلف، با هم تفاوت داشته باشد.این موضوع نگارندگان این مقاله را بر آن داشت تا در یک بررسی مقابله‌ای و با تکیه بر داده‌های دو حوزۀ آشپزی و ورزشی به بررسی این مسأله بپردازند.بدین ترتیب دو شماره از مجلۀ «هنر آشپزی» و دو شماره از مجلۀ «دنیای ورزش» به‌طور تصادفی انتخاب و کلیۀ جملات حاوی استعاره‌های مفهومی از خلال مطالب این چهار مجله استخراج شد. نتایج و یافته‌ها از تعدد و تنوع چشمگیر استعاره‌ها در حوزۀ ورزشی و نیز بسامد و تنوع اندک آن‌ در حوزۀ آشپزی حکایت داشت. همچنین بر اساس شواهد به‌دست آمده، حوزۀ مبارزه، بیشترین میزان فراوانی و حوزۀ کتابت کمترین میزان فراوانی را در مجلات ورزشی به خود اختصاص داده‌اند. کاربرد فراوان استعارۀ حوزۀ مبارزه در مجلات ورزشی را شاید بتوان به روح رقابت در فعالیت‌های ورزشی مربوط دانست. در مجلات آشپزی نیز بیشترین میزان فراوانی به حوزۀ شکل و کمترین میزان فراوانی به حوزۀ اندازه و جهت تعلق داشت. کاربرد فراوان استعارۀ حوزۀ شکل در مجلۀ آشپزی نیز از اهمیت شکل و فرم ظاهری حکایت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Subject Role in the Application of Conceptual Metaphor

نویسندگان [English]

  • Hossein Razavian 1
  • Sedighe Tahmasebi 2
1 Assistant Professor of Semnan University
2 M.A in Linguistics
چکیده [English]

Metaphor is a kind of inter-domain modeling that refers to understanding and expressing an abstract domain in a more concrete context. It is one of the most important issues in the cognitive field. Many researchers have confirmed that metaphor is conjured with our language. In preliminary studies, the frequency and the mode of metaphor application in different domains differed. That was why the authors decided to search the issue relying on the data in cookery and sport domains. So the two issues of cookery magazine and the two issues of sport magazine were selected randomly and all statements contained conceptual metaphors in these four magazines were extracted. The results and findings showed the metaphors’ multiplicity and diversity in sport domain and the little frequency and diversity of them in the cookery domain. Besides, based on the evidence obtained, the combat domain allocated highest prevalence and judging domain allocated the lowest in sport magazines. Extensive use of the metaphors in combat domain can be related to the spirit of competition in sport activities. In cookery magazines the highest prevalence belonged to the sphere domain and the size and direction domains allocated the lowest ones. Extensive use of the metaphors in cookery domain shows the significance of shape and form.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive linguistics
  • conceptual metaphor
  • sport domain
  • cookery domain
  • mapping
-­ پورابراهیم، شیرین (1391)، «بررسی معناشناختی استعارۀ صورت در قرآن»، فصل‌نامۀ لسان مبین (پژوهش ادب عربی)، س 4، ش 9، 1- 18.
- جی‌ان‌جاج، آنتونی (1391)، زبان و استعاره، زبان استعاری و استعاره‌های مفهومی (مجموعه مقالات)، 7-15. تهران: هرمس.
- ردی، مایکل (1384) استعارۀ مجرا، ترجمۀ فرزان سجودی، استعاره: مبنای تفکر و ابزار زیبایی‌آفرینی(مجموعه مقالات)، تهران: سور‌ه مهر.
- ریکور، پل (1386) «استعاره و ایجاد معانی جدید در زبان»، ترجمۀ حسین نقوی. معرفت، س 16، ش 20، 81- 94.
- شریفی، شهلا و زهرا حامدی شیروان (1389)، بررسی استعاره در ادبیات کودک و نوجوان در چارچوب زبان‌شناسی ‌شناختی، تفکر و کودک، س 1، ش 2، 39- 63.
- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1375)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگاه.
- شمیسا، سیروس (1381)، بیان و معانی، تهران: فردوس.
- صفوی، کوروش (1390)، درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: سوره مهر.
- کزازی، جلال‌الدین (1368)، بیان، زیبایی‌شناسی سخن پارسی، تهران: کتاب ماد.
- قاسم زاده، حبیب الله (1378)، استعاره و شناخت، تهران: فرهنگان.
- لیکاف، جورج (1383) نظریۀ معاصر استعاره، ترجمه فرهاد ساسانی، استعاره، مبنای تفکر و ابزار زیبایی‌آفرینی (مجموعه مقالات)، تهران: سوره‌ مهر، 195- 298.
- مجلۀ دنیای ورزش (1392)، سال چهل‌وچهارم، شماره‌ 2047.
- مجلۀ دنیای ورزش (1393)، سال چهل‌وچهارم، شماره‌ 2065.
- مجلۀ هنر آشپزی (1392)، سال دهم، شماره‌ 113.
- مجلۀ هنر آشپزی (1393)، سال یازدهم، شماره ‌121.
- ملکیان، معصومه (1391)، بررسی کاربرد استعارۀ احساس در گفتار روزمره: مطالعۀ موردی شهر تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ‌ارشد، تهران: دانشگاه الزهرا.
- واینریش، هارالد (1386)، استعاره، زبان‌شناسی و ادبیات: تاریخچۀ چند اصطلاح، ترجمۀ کوروش صفوی، تهران: هرمس.
- هاوکس، ترنس (1380)، استعاره، ترجمۀ‌ فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
- هوشنگی، حسین  و محمود سیفی پرگو (1388)، «استعاره‌های مفهومی در قرآن از منظر زبان‌شناسی‌ شناختی»، پژوهشنامه‌ علوم و معارف قرآن کریم، س 1، ش 3، 9- 34.
-Johnson, Mark (2010) Metaphor: A Practical Introduction, Oxford: Oxford University Press.
-Kovecses, Zoltan (2010) Metaphor: A Practical Introduction. Oxford: Oxford University Press.
-Lakoff, George. & Mark Johnson, (1980) Metaphors We Live By, Chicago: Chicago University press.
-Lakoff, George. & Mark Johnson(1987) Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind, Chicago: Chicago University Press.
-Lakoff, George. & Mark Johnson (1989) More Than Cool Reason: A Field Guide to
Poetic Metaphor, Chicago: University of Chicago Press.
-Lakoff, George. & Mark Johnson(1993) The Contemporary Theory of Metaphor, In A. Ortony (ed.). Metaphor and Thought, Cambridge: Cambridge University Press. 51- 202.
-Lee, David (2001), Cognitive Linguistics: An Introduction. Oxford: Oxford University Press.
-Ogden, C. K. and I. A. Richards (1923), The Meaning of Meaning. London: Kegan Paul.
-Reddy, M. J. (1979) The Conduit Metaphor: A Case of Frame Conflict in our Language More about Thought. Metaphor and Thought. 248- 324.
-Turner, Mark (1994) Design for Theory of Mining. Neacher and Ontogenesis of Mining.
-Yu, Ning (1998) The Contemporary Theory of Metaphor: A Perspective from Chinese. Amsterdam: J. Benjamins.