بررسی لایه‌های نحوی سبک و صدای شعر سهراب سپهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد

چکیده

در این پژوهش با بررسی و واکاوی سبک زبانی (در قلمرو واژگان و نحو) و اندیشه‌های سهراب سپهری، اشعار وی از نظر سبک شعری و صدای دستوری به سه سبک فعال، منفعل و انعکاسی، تحلیل و تقسیم‌بندی می‌شود. اگرچه مرزبندی دقیق میان مجموعه‌های شعری سهراب سپهری امکان‌پذیر نیست و برخی دفترهای شعر وی حاوی اشعاری به سبک و سیاق دوره‌های پیشین است، شاعر در نخستین دفتر شعری خود «مرگ رنگ» که تصویرگر دنیای بیرون از خویش است، سبکی منفعل و اثرپذیر دارد. در دفترهای «زندگی خواب‌ها»، «آوار آفتاب»، «شرق اندوه»، «صدای پای آب»، «مسافر» و «حجم سبز» که حاصل درون‌گرایی و شهود شخصی شاعرانه است، سبکی فعّال و انعکاسی دارد. در آخرین مجموعه شعری «ما هیچ ما نگاه» نیز به علّت آگاهی شاعر از بیماری خویش که به مرگ وی می‌انجامد، در عین برخورداری از زبانی فخیم اما گنگ، دچار حزن رمانتیکی شده است که سبک شعر را به مرز ایستایی می‌رساند و در نتیجه صدای شعر، آرام و منفعل می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation of Syntactic Layers in Sohrab Sepehri’s Poem in Terms of Style and Tone

نویسندگان [English]

  • Marzieh Dasht bash
  • Ali Ahanchi
Phd Student of Shahrekord University
چکیده [English]

This study aimed to examine the linguistic style (in terms of vocabulary and syntax) and Sohrab Sepehri’s thoughts and his poems have been investigated in terms of style and voice with three styles of active, passive, and reflexive.
Although it’s not possible to have the exact demarcation between poetry collections of Sohrab and most of his poems contain those with the styles from previous periods, this poet has indicated passive and bonding style in his first collection entitled “Death of Colors” that depicts the outside world of his own. The collections entitled “The Life of Dreams, Debris of Sun, The East of Sorrow, The Water’s Footsteps, Passenger, and The Green Volume” that are based on his introspective and personal poetic intuition, have active and reflexive styles. In his last collection entitled “We Nothing, We Look” that is influenced by the awareness of disease, he has been involved in a romantic grief and by having lofty but vague language, his style becomes inactive and stationary and his voice changes to a quiet and passive mood.



 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sohrab Sepehri
  • poem style
  • grammatical voice
  • passive
  • active
  • reflexive
-     احمدی، احمدرضا (1371)، سهراب سپهری، تهران: طهوری.
-     تاگور، رابیندرانات (1354)، نیلوفر عشق، تهران: میترا.
-     ترابی، ضیاءالدین (1375)، سهرابی دیگر، تهران: دنیای نو.
-     حسن‌لی، کاووس و مصطفی صدیقی (1382)، «تحلیل رنگ در سروده‌های سهراب سپهری»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنرکرمان، دورۀ جدید، شمارة 13، صص 61-103.
-     حسینی، صالح، (1375) نیلوفر خاموش؛ نظری به شعر سهراب سپهری، تهران: نیلوفر.
-     حقوقی، محمّد، (1371) سهراب سپهری، چاپ پنجم، تهران: نگاه.
-     سپهری، سهراب، (1389) هشت کتاب، چاپ چهارم، تهران: طهوری.
-     سنجری، محمود، (1378) مکاشفه هشت (به تماشای شعر سهراب سپهری)، تهران: فرادید.
-     سیاهپوش، محمّد، (1382) باغ تنهایی، تهران: نگاه.
-     شمیسا، سیروس، (1372) نگاهی به سهراب سپهری، چ4 ، تهران: مروارید.
-     عباسی طالقانی، نظام، (1377) مهمانی در گلستانه، تهران: دریچه.
-     فتوحی، محمود، (1392) سبک‌شناسی؛ نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، تهران: سخن.
-     فتوحی، محمود، (1387) سه صدا، سه رنگ، سه سبک در شعر قیصر امین‌پور، نشریه ادب‌پژوهی، دوره دوم، شماره پنجم، صص 9-30.
-Klaiman.M.H. (1991) Grammatical voice, Cambridge studies in linguistics, Cambridge university press.