بررسی استعاره‌های مفهومی در ضرب‌المثل‌های فارسی

نویسندگان

چکیده

نظریه استعاره مفهومی از مباحث مورد مطالعه در حوزه زبان شناسی شناختی است که به بررسی نحوه ادراک و شناخت در ذهن انسان می پردازد. مطابق این نظریه، استعاره ها؛ نه یک کارکرد زبانی در خدمت ادبیّت متن که ابزاری اساسی برای درک امور انتزاعی و غیرملموس در ذهن بشر هستند و حوزه کار و نفوذ آنها نه در سطح واژگان که در عمق معنا و مفاهیم می باشد.

حوزه­های تعریف شده در نظریه استعاره مفهومی و مصادیق آن از جهات بسیاری با زمینه­های مفهومی و کاربردی ضرب­المثل­ها مشابهاتی دارد؛ به نحوی که می­توان ضرب­المثل­ها را نیز نمونه­ای از استعاره­های مفهومی دانست که با استفاده از حوزه­های مبدأ گوناگون به انتقال معانی و مفاهیم متناسب با آن­ها می­پردازند.

از آن­جا که ضرب­المثل­ها، عمومی­ترین و پرکاربردترین بخش ادبیات به شمار می­آیند، بررسی آن­ها با توجه به نظریه استعاره مفهومی، موجبات درک و دریافت مبانی فکری و فرهنگی ملت­ها را فراهم می­نماید.

پژوهش حاضر بر آن است تا با مروری گذرا بر مطالعات و نگرش­های تاریخی و مدرن پیرامون استعاره­ها و سنجیدن دو دیدگاه متفاوت درباره آن­ها، ضرب المثل­های فارسی را با توجه به نظریه استعاره مفهومی بررسی نماید و حوزه­های مبدأ پرکاربرد در دایره امثال فارسی را بیابد و از این راه بتواند خطوط اصلی فکر و شناخت در بین ایرانیان را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of the conceptual metaphors in Persian proverbs

چکیده [English]

The theory of the conceptual metaphor is related to the cognitive, linguistic which studies the manner of the conception and the cognition in the human mind. Based on this theory, metaphors are not lingual function in the service of the being literary of the context, but the fundamental instrument for conceptualizing the abstract and intangible matters. The circle of their influence and function is not vocabulary, but the concept and meaning.

Since the proverbs, the most common and widely considered part of literature, review them, according to the theory of conceptual metaphor, promote understanding provides cultural and intellectual foundations.

In this essay, we have surveyed both historical and new attitudes to the metaphors and compared them with each other. Then, we try to study the Persian proverbs according to the theory of the conceptual metaphor and to find the circle of their important sources, so we can indicate the main manner of the Iranian's thoughts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • conceptual metaphor
  • proverb
  • the circle of the sources
  • cognition