توصیف آوایی گویش تاتی اشتهاردی

نویسنده

چکیده

شناسایی، گردآوری و مطالعه در بارۀ گویش‌های محلّی، نه تنها از نابودی آن‌ها جلوگیری می‌‌کند، بلکه سبب استحکام روابط فرهنگی میان امروز و دیروز می‌گردد و زمینۀ تقویت و توسعۀ زبان و فرهنگ ملّی را نیز فراهم می‌آورد. گویش تاتی اشتهاردی، از آن دست گویش‌های جنوب غربی ایرانی است که با همۀ دیرینگی، هنوز به حیات خود ادامه می‌دهد و با توجه به منطقۀ جغرافیایی آن، تا چند دهۀ پیش، دست نخورده باقی مانده بود؛ امّا اینک به دلایل مختلف رو به اضمحلال نهاده، در برابر قدرت زبان و فرهنگ ملّی عقب نشسته‌است. حضور عناصر زبانی قدیم در این گویش و حفظ ارتباط با زبان های ایران باستان و نیز وسعت دامنۀ واژگانی و تنوّع ساخت‌های دستوری، از خصایص اصلی این گویش است. در این نوشتار با انجام مقایسه‌ای آواشناختی میان واژگان مشترک این گویش با زبان فارسی، تصویری روشن از ویژگی‌های آوایی آن ارائه نموده‌ایم؛ کاری که تاکنون صورت نگرفته‌است و انجام آن می‌تواند در شناخت ماهیّت گویش تاتی اشتهاردی و میزان ارتباط و نحوۀ تعامل آن با گویش‌های هم‌تبارش مفید واقع شود. بررسی‌ها نشان می دهد که تمایزات آوایی گویش تاتی اشتهاردی با زبان فارسی، در سه بخش آغازین، میانین و پایانی کلمات بروز کرده و از چهار قاعدۀ ابدال، حذف، اضافه و قلب، تبعیّت می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Phonetic Description of Eshtehrdi Dialect

چکیده [English]

Identification, collecting and studying on the local dialects, cause not only consolidation of cultural relation between today and yesterday, but also prevent destruction of dialects and provide a condition for improving and developing of national language and culture. Eshtehardi Tatty dialect, the dialect of the south-west Iran, with all that antiquity, is still alive and regarding its geographic region, had been remained intact until a few decades ago. But now for various reasons is eliminated against the power of national language. The presence of some elements of relation with the ancient language in this dialect, the maintenance of relation with the ancient languages of Iran and also the extent of lexical scope and diversity of grammatical structures are the main features of this dialect. In this article, according to a phonetic comparison between the common words of this dialect with Persian language, we have tried to present a clear picture of its phonetic features. Such a work has not been done so far and it can be very useful in understanding the nature of Tatty dialect and in discovering the relation and interaction of this dialect with the dialects in the same root. Our study shows that the phonetic distinctions of Tatty dialect with the Persian language appears in the first, middle and final part of words, and follows four phonological transformation, deletion, addition and metathesis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tatty
  • Eshtehardi dialect
  • phonological surface
  • phonological transformation
  • deletion
  • addition