جستاری در کشف پیوندهای ادب فارسی و عربی

نویسندگان

چکیده

مولانا در تصاویر هنری خود از آرایه‌های بیانی و فنون بلاغی در مثنوی ‏معنوی بهره بسیار برده است؛ از جمله کنایه به عنوان ابزاری کارآمد در علم بیان، ‏مورد توجّه او قرار گرفته، بسیاری از سخنان خود را در قالب این شیوه بیانی مطرح ‏ساخته است. ‏
در این پژوهش کنایه و کارکردهای تصویری آن، در مثنوی معنوی به ‏شیوه توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است رابطه کنایات ‏مثنوی با کنایه‌های عربی مشخّص و میزان شباهت و اشتراک این مقوله در مثنوی ‏و ادب عربی مورد بررسی قرار گیرد.‏
نتیجه این پژوهش مشخّص می‌سازد که کنایه‌های موجود در مثنوی، ‏شباهت بسیاری با کنایه‌های عربی دارد و از آنجا که کنایه‌های هر فرهنگ، ‏اختصاص به همان فرهنگ دارد، این همسانی از نشانه‌های پیوند عمیق تاریخی، ‏فرهنگی و تأثیر و تأثّر دو زبان و فرهنگ عربی و فارسی در یکدیگر است. از دیگر ‏سو قرائن و شواهد نشان می‌دهند که دست‌کم هشت مورد از کنایه‌هایی که در این ‏مقاله به آنها اشاره شده ایرانی هستند و به همین سبب، برخلاف دیدگاه عمومی، با ‏اطمینان تمام نمی‌توان ادّعا کرد که بقیه آنها عربی هستند. ‏

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Inquiry in the Exploration of Persian and ‎Arabic Literature Connection (The Case of ‎Irony in Masnavi Ma’navi and Arabic ‎Literature)‎

چکیده [English]

Molana has used expressive and rhetorical figures of ‎speech in his artistic pictures of Masnavi Ma’navi. Irony as a ‎very useful means has attracted the attention of Molana as ‎such that he has declared most of his speech in the form of ‎this method. In this research, irony and its pictorial function ‎have been investigated with the analytic-descriptive method. ‎We made an attempt to investigate the relationship between ‎Masnavi’s ironies and defined Arabic ironies as well as to ‎find the similarities of this issue in mAsnavi and Arabic ‎Literature. The result of the study shows that ironies in ‎Masnavi have similarities with Arabic irony and as each ‎culture has its own specific irony so this commonality shows ‎the deep historical and cultural connection of these two ‎Literatures: Arabic and Persian. Other evidences depict that at ‎least eight of the ironies mentioned in this article are Iranian. ‎In contrast to general insights, we can’t claim that the rest of ‎ironies are Arabic.‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • irony
  • Masnavi Ma’navi
  • Arabic literature
  • Effect and Influence
  • ‎Imaginary Element