بررسی استعاره در دیوان ناصرخسرو

نویسندگان

چکیده

‏ هدف از نگارش این مقاله بررسی مواد استعاره، ساختار استعاره، ویژگی و ‏شگردهای استعاره‌سازی به عنوان مهمترین عنصر خیال در دیوان ناصرخسرو است. ‏اعضای بدن انسان، طبقه‌های مختلف مردم، طبیعت، دنیا و آسمان مهمترین ‏عناصری هستند که ناصرخسرو به عنوان مواد استعاره در دیوان خود از آنها بهره ‏برده است.‏
ناصرخسرو بیشتر برای توضیح و تبیین اندیشه‌های مختلف خود به ‏عناصرخیال از جمله استعاره توجه داشته و برای این منظور نیز از استعاره مصرحه ‏مطلقه که فهم آن آسانتر است، بیش از دیگر انواع استعاره استفاده کرده است.‏
ناصرخسرو برای استعاره‌سازی معمولاً نخست تشبیهی می‌آورد و در بیت‌‏های بعد با حذف مشبه یا مشبه‌به آن تشبیه را به استعاره تبدیل می‌کند؛ شیوه ‏دیگر، این است که ابتدا در بیتی درباره موضوعی، شخصی، شیء یا گروهی مطلبی ‏می‌گوید و سپس در بیت بعد، استعاره‌ای در رابطه با آن موضوع می‌آورد؛ از استعاره‌‏هایی که در دیوان ناصرخسرو آمده است، استعاره‌هایی است که در چیستان به کار ‏رفته‌اند و با توصیفاتی که ناصرخسرو در مورد آن چیستان می‌دهد، یافتن مستعارُّله ‏آسان است.‏

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of metaphor as a stylistic feature ‎of Naser Khosrow’s poetry‎

چکیده [English]

The aim of this article is to review the material, ‎structure, features of metaphor and tropology techniques as ‎the most important element of imagination in Naser ‎Khowsro’s poems. Human organs, various classes of people, ‎nature, the world and sky are the most important elements ‎which Naser Khowsro’s uses as metaphors in his poems.‎
Naser Khowsro resorts to imaginary elements including ‎metaphor to describe and explain his various notions and for ‎this purpose he has employed abstract stipulated metaphor ‎which is easier to comprehend, more than other types of ‎metaphor.‎
Naser Khowsro usually first employs an analogy for ‎tropology and in the following verses, by eliminating the ‎simile or adding to it, changes analogy to metaphor another ‎technique is that he firstly expresses a subject in a verse about ‎a subject, person, thing or a group and in the following verse ‎expresses the metaphor in relation to that subject among ‎metaphors in Naser Khowsro’s poems, there are metaphors ‎which are used in conundrum, and by the descriptions ‎presented by Naser Khowsro about that conundrum,‎‏ ‏finding ‎the simile is easy.‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • Naser Khowsro
  • metaphor
  • nature
  • the world
  • various classes of society