ارجاع شخص در فرهنگ عامیانه سیستانی ایرانی (داستان‌ها و افسانه‌ها)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان شناسی دانشگاه زابل

چکیده

این مقاله که بر پایه پرگمتیکیا همان زبان کاربردی است، موضوع ارجاع به شخص و ابزار ارجاع را در فرهنگ عامیانة گونه زبانی سیستانی ایرانی بر اساس رویکرد دسترسی بررسی می‌کند. در کنار معرفی این‌گونه زبانی، شرایط اعمال ارجاع و به‌کارگیری انواع متفاوت ابزار ارجاع، مانند اسم‌ها، ضمایر و پیش‌ارجاعی صفر (ضمیر تهی) در داستان‌ها و افسانه‌ها‌ی این‌گویش مطالعه شده است تا سرپیچی احتمالی ارجاع از قوانین عمومی آن را نشان دهد. سیستانی، ‌گویشی از زبان فارسی است که ضمیرانداز است. داده‌های این مقاله از طریق مصاحبه و روایت داستان‌های عامیانه جمع‌آوری شده است. نتایج نشان می‌دهد که علاوه بر استفادة اسم‌های خاص برای تأکید، استفادة ابزار پیش‌ارجاعی صفر، بالاترین رخداد را داشته که با توجه به تئوری حاکمیت و مرجع‌گزینی چامسکی، دلیل نقض این قانون آن است که شرایط گسستگی، مانند پایان جمله‌واره‌ها که ضرورت وقوع اسم‌ها و ضمایر را در آغاز جمله بعدی می‌طلبد، نادیده گرفته می‌شود. تحلیل آماری نیز تفاوتی معنادار را در بسامد انواع ابزار ارجاع نشان می‌دهد. در فرایند بازیابی مرجع، هنگامی که پیش‌ارجاعی صفر استفاده می‌شود، هیچ‌گونه نشانة دیگری برای تعیین هویت مرجع به کار نمی‌رود، حتّی اگر فاصلة بین عنصر‌های ارجاعی، یعنی مرجع و ضمیر متقابل، زیاد باشد و کار پیگیری داستان را مشکل سازد. فاصله زیاد بین مرجع و ضمیر تهی در این داده‌ها خلاف نظر ‌گیوون در رابطه مستقیم بین فاصلةه اندک و وقوع پیش‌ارجاعی صفرو اصل استفاده از عبارت اسمی است. هنگام روایت داستان، اگرچه در بعضی مواقع شناسه‌های شخص در فعل‌های مربوط دسترسی به این گونه مرجع‌ها را میسّر می‌سازد، توجه و تمرکز شنونده‌ها برای بازیابی و شناسایی مراجع، بسیار ضرور و کارآمد به نظر می‌آید که این خود می‌تواند حاکی از وجود علاقه و فر‌هنگ داستان‌سرایی و فراگیری آن‌ها در جامعة سیستانی از دیرباز بوده باشد که توانسته داستان‌ها و افسانه‌ها را سینه به سینه به نسل‌های بعدی انتقال دهد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Person Reference in Iranian Sistani Narrative Texts

نویسنده [English]

  • Farideh Okati
Zabol of University
چکیده [English]

This paper is based on pragmatics and studies the person reference and referring devices in the Iranian Sistani folklore regarding the Accessibility approach. The study shows what the condition of applying reference is in the stories, and whether the employments of the different kinds of referring devices such as proper noun, pronoun, and zero anaphora is violating the general rules. Sistani is genetically related to the pro-drop language of Persian. The material was gathered from Sistan region in Iran by interviewing the consultants to narrate folktales and stories. The result shows that, apart from the frequent usage of proper noun for emphasis, the anaphoric zero has the highest range of occurrence and is the highest accessible marker in the context, and this violation, relating the ‘government and binding’ theory of Chomsky (1981), occurs because the discontinuity conditions, such as end of the clause-chain, does not force the anaphoric pronoun or proper noun to be used where they are expected to be. This is also shown by the statistical analysis, using Chi2 (P < 0.05). In the retrieval process, it is appeared that where zero anaphors are used, no matter how long is the distance between the anaphoric elements, there are no specific classifiers available to identify the referents more easily, and they are more or less accessible via the person markers in the verbs. And this is against Givon’s views (1983) of direct relation between little distance and the occurrence of a zero anaphors, and the principle of the usage of an NP. Concentration on the story by the listeners is crucial to cope with many zero anaphors to retrieve the referents, and this can show the long interest and concern of people in Sistani society with folktales and storytelling that has helped them to transfer this culture from generation to generation.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • “Iranian Sistani”
  • “pragmatics”
  • “folklore”
  • “person reference”
  • “Accessibility approach”
  • “discontinuity conditions”
  • “zero anaphora”

مراجع

- الهامی، فاطمه (1398)، بررسی زبان طنز در مثل‌های سیستانی، دوفصلنامة مطالعات زبانی و بلاغی، سال 10، شماره 20، صص 27-56.
- باطنی، محمّدرضا (1384)، توصیف ساختاری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
- میرعمادی، علی (1381)، نحو زبان فارسی بر پایه نظریه حاکمیت و مرجع‌گزینی، تهران: سمت.
-Akamauskaite, Simona, and Kardelis, Vytautas (2015), Zero subjects and their reference in spoken language, Lietuviu kalba, Research journal, No. 9.
-Akamauskaite, Simona, and Kardelis, Vytautas (2014), On the reference of zero subjects, Lietuviu kalba, Research journal, No. 8.
-Ariel, M. (1990), Accessing noun phrase antecedents, London: Routledge.
-Bani-Yaqoob, Jila (1380 [2001]), Shahr-e Sookhteh (Burned City), Persian History, Norouz; Morning Iranian Daily, Vol.1, No. 22, pp. 10-10.
-Bearman,P. J.,Bianquis, Th., Bosworth, C. E., Donzel, E. Van, Heinrichs, W. P. (2003), The Encyclopaedia Of Islam, Leiden Brill, pp. 425-448, Iran, iii. Languages.
-Chomsky, N. (1981), Lectures on government and binding, Dordrecht, Holland: Cinnaminson.
-Dooley, Robert A., and Levinsohn, Stephen H. (2000), Analyzing discourse: A manual of basic concepts, SIL International and University of North Dakota.
-Fahimi, Mansour, and Eftekhar Paziraie, Mandana (2012), Transmission of postcolonialism through translation, discourse analysis of “Heart of Darkness” and two of its Persian translations at micro and macro levels, Journal of American Science, 8 (1), pp. 139-146.
-Fasold, Ralf W. and Connor-Linton, Jeff (2006), An introduction to language and linguistics, Cambridge: University Press.
-Fromkin, Victoria, Rodman, Robert, Hyams, Nina (2011), An introduction to language, 9th edition, Wadsworth.
-Givón, Talmy (2001), Syntax, Vol.1, John Benjamins Publishing Company.
-Givón, Talmy, ed. (1983), Topic continuity in discourse, Amsterdam: John Benjamins.
-Grice, H. Paul (1975), Logic and conversation, in: Peter Cole and Jerry Morgan (eds), Syntax and Semantics, Vol. 3: Speech acts, New York: Academic Press, pp. 41-58.
-Halliday, M.A.K., and Hasan, R. (1976), Cohesion in English, London: Longman.
-Hakimi, Abdolazim (2012), Comparative phonetic study of frequently used words in Iranian Farsi versus Tajik Farsi, Journal of American Science, 8(4), pp. 6-16.
-Iida, Ryu, and Poesio, Massimo (2011), ACross-Lingual ILP solution to zero anaphora resolution, in Proceedings of the 49th Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics, pp. 804-813
-Levinsohn, Stephen H. (2000), NP references to active participants and story development in Ancient Hebrew, in Work papers of the summer institute of linguistics, University of North Dakota Session, 44, pp. 1-13.
-Mey, Jacob L. (1996), Pragmatics An Introduction, Blackwell.
-Nirmala, S. (2009), Language use and society, in R. K. Narayan’s The Man-Eater of Malgudi, Language in India, Vol. 9, pp. 35-45.
-Nourzaei, M. (2017), Participant Reference in Three Balochi Dialects, Male and Female Narrations of Folktales and Biographical Tales, Studia Iranica Upsaliensia31,Uppsala: Acta Universitatis Upsaliensis.
-Okati, Farideh (2008), A phonological Description of the Sistani Dialect of Miyankangi, M.A.thesis (unpublished), Zahedan: University of Sistan & Baluchestan.
-Okati, Farideh, Ahangar, Abbas Ali, Jahani, Carina (2009), Fronting of /u/ in Iranian Sistani, Orientalia Suecana, LVIII, pp. 120-131.
-Okati, Farideh, Ahangar, Abbas Ali, Anonby, Erik, Jahani, Carina (2010), Natural phonological processes in Sistani Persian of Iran, Iranian Journal of Applied Language Studies, vol. 2, 1, pp. 93-120.
-Okati, Farideh (2018), Iranian Sistani dialect, Practical Phonology and Comparative Analysis with Persian,University of Zabol, Entesharat-e Nowroozi.
-Otsuka, Yuko (2001), Empty categories in Tuvaluan: NP-trace, PRO, pro, or variable?, Oceanic Linguistics,Vol.40, No. 2, pp. 342-365.
-Roberts, John R. (2009), A Study of Persian Discourse Structure, Uppsala: Uppsala University.
-Saeed, John l. (2009), Semantics, Third edition, Wiley-Blackwell.  
-Shokouhi, H., and Imari, I. (2009), Anaphors in casual and controlled talk groups of Iranian EFL learners, The Journal of Teaching Language Skills (J.T.L.S) of Shiraz University, Vol. 1, No. 1, Ser. 58/4.
-Windfuhr, Gernot L. (1989[a]), New Iranian Languages, in Rüdiger Schmitt (ed), Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden: Ludwig Reichert Verlag, pp. 246-250.
-Windfuhr, Gernot L. (1989[b]), Persian, in Bernard Comrie (ed), The World’s Major Languages, Routledge, London, pp. 523-546.
-Yule, George (2014), The study of language, 5th edition, Cambridge: University Press.
مطالعات زبانی و بلاغی
دوره 11، شماره 22
آبان 1399
صفحه 37-70

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار